عکس CBCT چیست؟ 8 مورد از کاربرد آن

عکس CBCT چیست؟

عکس CBCT (Cone Beam Computed Tomography) یا توموگرافی کامپیوتری با پرتو مخروطی، یکی از پیشرفته ‌ترین و دقیق ‌ترین روش‌ های تصویربرداری در دندانپزشکی و جراحی ‌های فک و صورت است که تحولی اساسی در تشخیص و درمان مشکلات دهانی و فکی به وجود آورده است. این فناوری با استفاده از اشعه ایکس مخروطی شکل، تصاویری سه ‌بعدی و بسیار دقیق از ساختارهای داخلی دهان، دندان‌ ها، فک ‌ها، سینوس‌ها و بافت ‌های اطراف تهیه می ‌کند.

توسعه CBCT به دهه‌ های اخیر بازمی ‌گردد، زمانی که نیاز به تصویربرداری دقیق ‌تر و کم ‌خطرتر در دندانپزشکی احساس شد. پیشرفت ‌های فناوری کامپیوتری و مهندسی پزشکی امکان توسعه دستگاه‌ های CBCT را فراهم کرد که در نهایت منجر به بهبود کیفیت تصاویر و کاهش میزان تابش اشعه به بیماران شد. امروزه، CBCT به یکی از استانداردهای طلایی در تصویربرداری دندانپزشکی تبدیل شده است.

در تصویربرداری CBCT، بیمار به‌ طور معمول روی یک صندلی مخصوص می ‌نشیند و دستگاه CBCT در اطراف سر او چرخش می ‌کند. در این فرآیند، یک اشعه ایکس مخروطی شکل به صورت چرخشی به نواحی مختلف سر و فک تابانده می ‌شود. سنسورهای حساس به اشعه این داده ‌ها را دریافت کرده و آن ها را به یک کامپیوتر ارسال می ‌کنند. سپس، این داده ‌ها توسط نرم‌ افزارهای پیشرفته پردازش شده و تصاویری سه ‌بعدی و بسیار دقیق از ساختارهای داخلی دهان و فک به دست می ‌آید.

یکی از مزایای اصلی CBCT در مقایسه با روش‌ های سنتی تصویربرداری مانند رادیوگرافی دو بعدی و سی ‌تی اسکن‌ های معمولی، دقت بالای تصاویر و جزئیات بی‌ نظیری است که ارائه می ‌دهد. این دقت بالا به دندانپزشکان و جراحان امکان می ‌دهد تا مشکلات پیچیده ‌تری مانند شکستگی ‌های کوچک، تغییرات بافتی، کیست ‌ها و تومورها را با وضوح بیشتری تشخیص دهند. علاوه بر این، میزان تابش اشعه در CBCT به ‌طور قابل‌ توجهی کمتر از سی ‌تی اسکن‌ های معمولی است که این ویژگی آن را به گزینه ‌ای ایمن ‌تر برای بیماران تبدیل می‌ کند.

نحوه عکسبرداری CBCT به چه صورت است؟

عکسبرداری CBCT یک فرآیند ساده و غیر تهاجمی است که برای تهیه تصاویر سه‌ بعدی از ساختارهای داخلی دهان و فک به کار می ‌رود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:

آماده ‌سازی بیمار

• دندانپزشک یا تکنسین به بیمار توضیحاتی در مورد روش عکسبرداری و نیازهای خاص آن ارائه می ‌دهد.
• بیمار باید هر گونه اشیاء فلزی مانند جواهرات، عینک و دندان‌ های مصنوعی را از دهان و صورت خود خارج کند تا از ایجاد اختلال در تصاویر جلوگیری شود.

قرارگیری بیمار

• بسته به نوع دستگاه CBCT، بیمار ممکن است نشسته یا ایستاده باشد.
• سر بیمار در یک موقعیت ثابت قرار می ‌گیرد تا از حرکت سر در حین عکسبرداری جلوگیری شود. این تثبیت معمولا با استفاده از پدها و نگهدارنده‌ های مخصوص انجام می‌ شود.

تنظیمات دستگاه

• تکنسین دستگاه را بر اساس نیازهای خاص هر بیمار تنظیم می ‌کند. این تنظیمات شامل تعیین ناحیه مورد نظر برای تصویربرداری و تنظیمات میزان تابش اشعه است.

فرآیند عکسبرداری

• دستگاه CBCT به آرامی در اطراف سر بیمار می چرخد. این چرخش به دستگاه اجازه می ‌دهد تا تصاویر متعدد و متوالی از زوایای مختلف بگیرد.
• کل فرآیند عکسبرداری معمولا بین 20 تا 40 ثانیه طول می‌ کشد. در این مدت، بیمار باید ثابت و بی ‌حرکت باقی بماند.

پردازش تصاویر

• تصاویر گرفته شده به یک کامپیوتر منتقل می ‌شوند که داده ‌ها را جمع ‌آوری و پردازش می ‌کند.
• نرم ‌افزارهای پیشرفته این داده‌ ها را به تصاویر سه ‌بعدی تبدیل می‌ کنند که به دندانپزشک اجازه می ‌دهد تا ساختارهای داخلی دهان و فک را با دقت بررسی کند.

بررسی و تحلیل تصاویر

• دندانپزشک تصاویر را بررسی و تحلیل می ‌کند تا مشکلات و ناهنجاری ‌های موجود را تشخیص دهد.
• بر اساس نتایج عکسبرداری، دندانپزشک می ‌تواند برنامه درمانی دقیقی برای بیمار تدوین کند.

عکسبرداری CBCT یک ابزار مهم و موثر در دندانپزشکی مدرن است که با ارائه تصاویر سه ‌بعدی و با کیفیت بالا، به تشخیص دقیق و برنامه ‌ریزی درمان کمک می ‌کند. این فرآیند به دلیل سرعت بالا و دقت بی ‌نظیر خود، به طور گسترده ‌ای در مواردی مانند برنامه‌ ریزی ایمپلنت‌ های دندانی، تشخیص کیست ‌ها و تومورها و ارزیابی مشکلات فکی مورد استفاده قرار می ‌گیرد.

کاربرد عکس CBCT دندان

عکس CBCT دندان به دلیل ارائه تصاویر سه‌ بعدی و با کیفیت بالا، در بسیاری از جنبه ‌های دندانپزشکی و جراحی ‌های فک و صورت کاربرد دارد. در این بخش، به برخی از مهم ‌ترین کاربردهای CBCT در دندانپزشکی اشاره می ‌شود:

• برنامه ‌ریزی ایمپلنت ‌های دندانی

یکی از اصلی ‌ترین کاربردهای CBCT در دندانپزشکی، کمک به برنامه ‌ریزی دقیق برای قرار دادن ایمپلنت ‌های دندانی است. تصاویر سه بعدی به دندانپزشک ها اجازه می ‌دهند تا ساختار استخوان فک و موقعیت عروق و اعصاب را با دقت بررسی کرده و بهترین محل برای قرار دادن ایمپلنت را تعیین کنند. این دقت بالا به کاهش ریسک و افزایش موفقیت ایمپلنت ‌ها کمک می ‌کند.

• تشخیص و ارزیابی کیست‌ ها و تومورها

CBCT به دندانپزشکان امکان این را می ‌دهد تا کیست ‌ها، تومورها و سایر ناهنجاری ‌های بافتی را با دقت بالایی شناسایی و ارزیابی کنند. این تصاویر دقیق می ‌توانند به تشخیص زود هنگام و برنامه‌ ریزی مناسب برای درمان کمک کنند.

• مشکلات ارتودنسی

در درمان ‌های ارتودنسی، CBCT می ‌تواند به تعیین دقیق موقعیت دندان ‌ها و ساختارهای فک کمک کند. این اطلاعات برای برنامه‌ ریزی و اجرای دقیق درمان‌ های ارتودنسی و حرکت دندان ‌ها ضروری است.

• ارزیابی ساختارهای پیچیده ریشه دندان

در مواردی که دندان ‌ها دارای ریشه ‌های پیچیده و منحنی هستند، CBCT به دندانپزشک ها اجازه می ‌دهد تا این ساختارها را به طور دقیق مشاهده و بررسی کند. این امر در موفقیت درمان ‌های ریشه‌ ای (اندودنتیک) اهمیت بالایی دارد.

• بررسی سینوس ‌ها و مجاری تنفسی

CBCT می ‌تواند برای بررسی دقیق سینوس ‌های فکی و مجاری تنفسی استفاده شود. این اطلاعات برای تشخیص مشکلات سینوسی، ارزیابی قبل از جراحی ‌های سینوس و بررسی مشکلات تنفسی مفید است.

• تصمیم ‌گیری در جراحی ‌های فک و صورت

در جراحی ‌های فک و صورت، CBCT اطلاعات بسیار دقیقی از ساختارهای فکی و صورت ارائه می ‌دهد. این تصاویر به جراحان کمک می ‌کنند تا برنامه‌ ریزی دقیق ‌تری برای جراحی داشته باشند و نتایج بهتری برای بیماران حاصل کنند.

• ارزیابی مشکلات فکی و دهانی

در مواردی مانند ناهنجاری ‌های فکی، تحلیل استخوان و مشکلات مفصل گیجگاهی- فکی، CBCT می ‌تواند به شناسایی و ارزیابی دقیق مشکلات کمک کند. این اطلاعات برای برنامه ‌ریزی درمان و ارزیابی نتایج بسیار مفید هستند.

• بررسی مشکلات دندان ‌های نهفته

CBCT می ‌تواند به شناسایی و ارزیابی دقیق دندان‌ های نهفته کمک کند، که برای برنامه ‌ریزی جراحی‌ های کشیدن دندان یا جابجایی دندان ‌های نهفته بسیار مفید است.

در کل، عکس CBCT دندان یک ابزار مهم و موثر در دندانپزشکی مدرن است که به دندانپزشکان و جراحان کمک می ‌کند تا تشخیص‌ های دقیق ‌تری داشته باشند و برنامه‌ ریزی درمان ‌های پیچیده را با دقت بیشتری انجام دهند. این تکنولوژی با ارائه تصاویر سه ‌بعدی و با کیفیت بالا، به بهبود نتایج درمانی و افزایش رضایت بیماران کمک می‌ کند.

تفاوت عکس برداری CBCT با CT چیست؟

عکس CBCT (Cone Beam Computed Tomography) و CT (Computed Tomography) هر دو تکنولوژی‌ های تصویربرداری پزشکی هستند که از اشعه ایکس برای تولید تصاویر سه‌ بعدی استفاده می‌ کنند. اما این دو روش تفاوت‌ های مهمی در ساختار، کاربرد و ویژگی ‌هایشان دارند. در ادامه به بررسی تفاوت‌ های اصلی بین CBCT و CT می‌ پردازیم:

• CBCT از یک پرتو مخروطی شکل استفاده می ‌کند که به صورت چرخشی در اطراف ناحیه مورد نظر حرکت می ‌کند و تصاویر سه ‌بعدی از یک دور چرخش کامل به دست می ‌آورد. درحالی که، CT از یک پرتو بادبزنی شکل استفاده می ‌کند که به صورت لا یه ‌لایه از ناحیه مورد نظر تصویر برداری می ‌کند. دستگاه CT به صورت حلقه‌ ای بزرگ ‌تر است و بیمار به داخل دستگاه وارد می‌ شود.
• CBCT میزان تابش اشعه در CBCT کمتر از CT است. این ویژگی باعث می ‌شود که CBCT برای کاربرد های دندانپزشکی و مواردی که نیاز به تصویربرداری ‌های مکرر است، مناسب ‌تر باشد. ولی CT به دلیل تابش بیشتر، معمولا برای تصویربرداری ‌های دقیق ‌تر از نواحی بزرگ‌ تر بدن و در شرایطی که جزئیات بسیار دقیقی نیاز است، استفاده می ‌شود.
• CBCT تصاویری با دقت و جزئیات بالا از ساختارهای دندانی و فکی ارائه می ‌دهد که برای کاربردهای دندانپزشکی، مانند برنامه ‌ریزی ایمپلنت ‌ها و تشخیص مشکلات فکی بسیار مناسب است. ولی  CT دقت بالاتری در تصویربرداری از بافت ‌های نرم و ساختارهای پیچیده ‌تر بدن مانند مغز، شش ‌ها و شکم دارد و برای کاربردهای پزشکی گسترده ‌تر استفاده می ‌شود.
• CBCT مدت زمان تصویربرداری کوتاه‌ تر است (معمولا بین 20 تا 40 ثانیه) که این امر باعث راحتی بیشتر بیمار و کاهش احتمال حرکت بیمار در طول تصویربرداری می ‌شود. اما CT مدت زمان تصویربرداری بسته به نوع تصویربرداری و ناحیه مورد نظر ممکن است طولانی ‌تر باشد.
• هزینه‌ های مربوط به تجهیزات و تصویربرداری CBCT معمولا کمتر از CT است، که این امر استفاده از آن را در محیط‌های دندانپزشکی بیشتر می‌ کند. ولی CT به دلیل پیچیدگی دستگاه و نیاز به تفسیر تصاویر توسط متخصصان رادیولوژی، هزینه‌ های بیشتری دارد.

در مجموع، هر دو تکنولوژی CBCT و CT ابزارهای بسیار قدرتمندی برای تصویربرداری پزشکی هستند، اما کاربردهای خاص و ویژگی ‌های منحصر به فرد خود را دارند. CBCT به دلیل دقت بالا، تابش کمتر و هزینه کمتر، برای کاربردهای دندانپزشکی و فکی بسیار مناسب است. از سوی دیگر، CT به دلیل توانایی بالا در تصویربرداری از بافت ‌های نرم و ساختارهای پیچیده بدن، در کاربردهای پزشکی گسترده‌ تر و پیچیده‌ تر استفاده می‌ شود.

نکات مهم قبل از عکسبرداری CBCT

قبل از انجام عکسبرداری CBCT، توجه به چند نکته مهم می ‌تواند به بهبود کیفیت تصاویر و کاهش هر گونه ریسک احتمالی کمک کند. این نکات شامل آماده ‌سازی بیمار، اقدامات احتیاطی و توصیه‌ های عمومی است که در ادامه به تفصیل بیان شده ‌اند:

• دندانپزشک یا تکنسین باید به بیمار توضیحات کاملی درباره فرآیند عکسبرداری و هدف از انجام آن ارائه دهد. این امر باعث کاهش اضطراب و افزایش همکاری بیمار می ‌شود.
• بیمار باید اطلاعات کاملی درباره سابقه پزشکی خود، از جمله هر گونه آلرژی، بارداری یا مشکلات سلامتی خاص به دندانپزشک ارائه دهد.
• بیمار باید هر گونه اشیاء فلزی مانند جواهرات، عینک، پروتزهای دندانی متحرک و هر گونه فلز دیگری که ممکن است در ناحیه سر و گردن قرار داشته باشد، را قبل از عکسبرداری بردارد. این اشیاء می ‌توانند باعث ایجاد اختلال در تصاویر شوند.
• همچنین، هر گونه گیره‌ ها و سنجاق ‌های فلزی در موها نیز باید برداشته شوند.
• بیمار باید برای مدت کوتاهی بی‌ حرکت بماند تا تصاویر با کیفیت بالا و بدون اختلال تهیه شوند. هر گونه حرکت می‌ تواند باعث کاهش کیفیت تصاویر و نیاز به تکرار عکسبرداری شود.
• تکنسین دستگاه باید بیمار را به خوبی راهنمایی کرده و سر و گردن او را در موقعیت مناسب و ثابت قرار دهد.
• زنان باردار باید قبل از انجام عکسبرداری CBCT حتما باید پزشک خود را از وضعیت بارداری مطلع کنند. در صورت لزوم، دندانپزشک ممکن است تصمیم بگیرد عکسبرداری را به زمان دیگری موکول کند یا اقدامات احتیاطی ویژه ‌ای انجام دهد.

رعایت این نکات قبل از انجام عکسبرداری CBCT می ‌تواند به بهبود کیفیت تصاویر و کاهش هر گونه ریسک احتمالی کمک کند. با اطلاع ‌رسانی مناسب و آماده‌ سازی بیمار، فرآیند عکسبرداری به طور موثر و ایمن انجام خواهد شد، که به تشخیص دقیق ‌تر و برنامه‌ ریزی بهتر درمان کمک می‌ کند.

مزایای گرفتن عکس CBCT دندان

گرفتن عکس CBCT دندان بسیاری از مزایایی را به دندانپزشکان و بیماران ارائه می‌ دهد. در ادامه به برخی از این مزایا اشاره خواهیم داشت:

• تصاویر سه ‌بعدی دقیق
• برنامه ‌ریزی دقیق درمان
• کاهش زمان و هزینه
• افزایش امنیت بیمار
• اطلاعات بیشتر برای بیماران
• کاربردهای گسترده

به طور کلی، گرفتن عکس CBCT دندان به دندانپزشکان امکان می ‌دهد تا تشخیص دقیق‌ تری برای مشکلات دندانی ارائه دهند و به بیماران اطمینان بیشتری از درمان‌ های مورد نیاز خود دهند.

معایب گرفتن عکس CBCT دندان

همانطور که تکنولوژی CBCT از مزایای بسیاری برخوردار است، اما معایب و محدودیت ‌های خود را نیز دارد. در ادامه به برخی از این معایب اشاره خواهیم کرد:

• تابش اشعه
• نیاز به تجهیزات و دانش فنی
• حجم داده‌ های بزرگ
• تصاویر متعارض
• نیاز به تحلیل تخصصی

در کل، استفاده از CBCT همراه با مزایا و فواید خود، محدودیت‌ ها و مسائلی نیز دارد که باید در نظر گرفته شوند. استفاده بهینه از این تکنولوژی نیازمند ارزیابی دقیق مزایا و معایب برای هر بیمار و شرایط خاص او است.

پارامتر های موثر در تعیین قیمت عکس برداری CBCT دندان

تعیین قیمت عکس ‌برداری Cone Beam Computed Tomography دندان ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلفی باشد. در این بخش  به برخی از پارامترهای موثر در تعیین قیمت این خدمت اشاره شده است:

• قیمت عکس ‌برداری CBCT امکان دارد بسته به نوع مرکز پزشکی متغیر باشد. برای مثال، ممکن است قیمت ‌ها در بیمارستان‌ ها، کلینیک ‌های دندانپزشکی تخصصی، یا مراکز تصویربرداری پزشکی متفاوت باشد.
• قیمت ‌ها ممکن است بسته به موقعیت جغرافیایی مرکز پزشکی متغیر باشند. در مناطقی با هزینه زندگی بالا و هزینه اجاره فضاهای تجاری بالا، قیمت ‌ها ممکن است بیشتر باشند.
• میزان تجهیزات و فناوری مورد استفاده در مرکز پزشکی تاثیرگذار بر قیمت می ‌باشد. تجهیزات CBCT پیشرفته‌ تر و به ‌روزتر ممکن است هزینه بیشتری داشته باشند.
• تخصص و تجربه پزشکان و تکنسین‌ های مرکز پزشکی نیز می ‌تواند بر قیمت تاثیرگذار باشد. مراکز با پزشکان و تکنسین‌ های متخصص و با تجربه ممکن است قیمت‌ های بیشتری داشته باشند.
• میزان خدمات فراهم شده به بیمار نیز ممکن است بر قیمت تاثیرگذار باشد. این شامل مواردی مانند مدت زمان مشاوره پزشکی، تفسیر تصاویر توسط متخصصین و ارائه گزارش تشخیصی است.
• ممکن است قیمت عکسبرداری بر اساس تعداد تصاویر یا محدودیت‌ های خاص دیگری که ممکن است درخواست شود، متفاوت باشد. برای مثال، ممکن است برای تصاویر بیشتر یا درخواست ‌های خاص، هزینه‌ های اضافی در نظر گرفته شود.

در کل، تعیین قیمت عکسبرداری CBCT دندان بسته به عوامل مختلفی انجام می‌ شود. برای دریافت قیمت دقیق، توصیه می ‌شود که با مراکز پزشکی مختلف تماس بگیرید و اطلاعات لازم را دریافت کنید.

دریافت نوبت دهی CBCT دندان

دریافت نوبت برای عکسبرداری CBCT دندان یک فرآیند مهم است که برای تشخیص و درمان مشکلات دندانی از اهمیت بالایی برخوردار است.  قبل از دریافت نوبت برای عکس ‌برداری CBCT، مهم است که بیماران به دندانپزشک خود مراجعه کنند و اطلاعات لازم را در مورد نیازهای خود به عکس ‌برداری، هزینه ‌ها، نکات آمادگی قبل از عکسبرداری و سایر موارد مرتبط دریافت کنند. شما می توانید برای دریافت نوبت عکس CBCT دندان، به سایت اسکن طب مراجعه کنید و به صورت آنلاین و بدون دردسر وقت بگیرید.

سخن پایانی

عکسبرداری CBCT دندان یکی از تکنولوژی ‌های پیشرفته در حوزه دندانپزشکی است که امکان ارائه تصاویر سه‌ بعدی دقیق از ساختارهای دندانی و فکی را فراهم می ‌کند. این فناوری ارزشمند به دندانپزشکان امکان این را می‌ دهد تا به بهترین شکل ممکن برنامه ‌ریزی درمانی را برای بیماران خود انجام دهند و به آن ها اطمینان بیشتری از درمان‌ های خود بدهند.

با انجام عکسبرداری CBCT، بیماران به دقیق ‌ترین تشخیص ممکن برای مشکلات دندانی خود دست خواهند یافت و دندانپزشکان قادرند تا برنامه ‌ریزی مناسبی برای درمان ارائه دهند. این فناوری با ارائه تصاویر با کیفیت بالا و به دقت بالا، بهبود وضعیت سلامت دهان و دندان‌ های بیماران را تسریع می ‌کند و امکان درمان ‌های موثرتر و کمتر توسط بیماران فراهم می ‌کند.