سی تی اسکن شکم

سی تی اسکن شکم :

سی تی اسکن شکم یکی از فرآیندهای تصویربرداری پزشکی است که در آن با استفاده از ترکیب اشعۀ ایکس و تکنولوژی کامپیوتر ( Computed Tomography ) برای تصویر برداری از داخل بدن و بخصوص اندام و بافتهای شکمی استفاده می شود.
همانطور که در اسکن طب در صفحه مرتبط به دستگاه سی تی اسکن بیان کردیم اشعه ایکس به صورت دوار دور بیمار یا بافت مورد نظر برای تصویربرداری به وسیله سی تی تابانده میشود که در نهایت با کنار هم قراردادن تصاویر دوبعدی میتوان تصاویری سه بعدی از سی تی استخراج کرد که با استفاده از این تصاویر میتوان به اطلاعاتی از داخل شکم و موضع تصویربرداری دست پیدا کرد.

توموگرافی کامپیوتری ( سی تی یا سی تی اسکن ) طبق مقاله ای که در مورد آن در اسکن طب بررسی کردیم یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که در آن از ترکیب اشعه ایکس و تکنولوژی‌های کامپیوتری برای گرفتن عکس‌های دو بعدی از بدن استفاده می‌شود. در تصاویر سی تی اسکن عکس‌هایی واضح از قسمت‌های مختلف بدن مانند استخوان‌ها، عضلات، چربی و ارگان‌های داخلی گرفته می‌شود. که این تصاویر بسیار دقیق‌تر از عکس‌هایی که با اشعه ایکس گرفته می‌شوند هستند.

تفاوت سی تی اسکن شکم با دیگر روشهای تصویربرداری پزشکی:

در اسکن طب در بخش های مختلف و روشهای مختلف تصویربرداری پزشکی توضیحاتی در مورد اسکنهای تصویربرداری پزشکی توضیحاتی کامل داده ایم.

در مورد سی تی اسکن شکم در مقایسه با دیگر مودالیته های تصویربرداری پزشکی ممکن است از خودتان سوال کنید که چرا پزشک شما سی تی اسکن شکم را نسبت به دیگر روشهای تصویربرداری از شکم ترجیح داده است و اینکه بخواهید بدانید تفاوت این روش تصویربرداری با دیگر روشها در چیست؟ در ادامه به بررسی و مقایسه این روش بسیار کاربردی در برابر دیگر روشها خواهیم پرداخت.

تفاوت سی تی اسکن شکم با ام آر آی شکم:

در اکثر موارد سی تی اسکن شکم توسط پزشک به ام آر آی شکم ترجیح داده خواهد شد، چون در صورت وجود مشکلی در قسمت یا ناحیه‌ای کوچک از شکم سی تی اسکن سریعتر از MRI عمل خواهد کرد و در اینصورت سی تی اسکن روش بهتری برای انتخاب خواهد بود.
جهت انجام اسکن MRI بیمار بایستی داخل یک فضای بسته شده، در حالی که صداهای بلندی در اطراف بیمار توسط بیمار شنیده خواهد شد. علاوه بر این هزینه انجام اسکن MRI نسبت به سی تی گرانتر است.

تفاوت سی تی اسکن شکم با رادیولوژی شکم:

در عکس‌ برداری معمولی به وسیله اشعه ایکس یا همان رادیولوژی رایج، یک دسته پرتو انرژی به ارگانی از بدن ( دست ، پا ، سر ، شانه و اندامهای دیگر ) که تحت مطالعه است تابانده می‌شود، و پس از عبور از آن عضو مورد مطالعه به یک صفحه که پشت آن عضو قرار دارد برخورد کرده که طی فعالیتهای مشخصی آن پرتوها در آن صفحه تبدیل به تصاویری از بدن شامل پوست، استخوان، عضلات و بافت‌های دیگر میشوند.

با استفاده از رادیولوژی معمولی اطلاعات زیادی دریافت می‌شود اما جهت پی بردن به اطلاعات کامل تری از ارگان‌ها و قسمتهای داخلی بدن نمیتوان اطلاعات مناسبی با استفاده از رادیولوژی بدست آورد.

سی تی اسکن شکم نسبت به رادیولوژی معمولی اطلاعات دقیق تری در مورد امعاء و احشاء ، اندام ها و ساختار شکم ارائه می دهد ، بنابراین اطلاعات بیشتری در مورد آسیب ها یا بیماری های احشاء شکمی در اختیار پزشک معالج می گذارد.
لذا سی تی اسکن شکم را به تصویربرداری رادیولوژی ترجیح می‌دهند چون این روش جزئیات بیشتری نسبت به عکس رادیولوژی تامین می‌کند. یک دستگاه سی تی اسکن اطراف بدن شما حرکت می‌کند و تصاویری از زوایای مختلف می‌گیرد. عکس رادیولوژی تنها از یک زاویه عکس می‌گیرد.

تفاوت سی تی اسکن شکم با سونوگرافی شکم:

در حالت کلی سی تی اسکن معمولاً بیشتر از یک روش اولتراسوند هزینه دارد و زمان لازم برای انجام سی تی اسکن کوتاهتر و حدود 5 دقیقه خواهد بود. در حالیکه یک سونوگرافی معمولی در حدود 15 دقیقه طول خواهد کشید.
میزان دوز جذبی بیمار در سی تی اسکن تقریباً همان چیزی است که ممکن است از 3 سال تابش پس زمینه دریافت کنید. به همین دلیل، به کودکان و زنان باردار به طور معمول سی تی اسکن توصیه نمی شود. در حالیکه در سونوگرافی بیمار در معرض اشعه وجود ندارد. این دستگاه ها با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ترسیم تصویر کار می کنند.

سونوگرافی ها در انجام کاری که برای آن طراحی شده اند بسیار خوب هستند، اما محدودیت هایی دارند. به عنوان مثال، آنها معمولاً برای تصاویری از ساختارهای استخوانی مورد استفاده قرار داده نمی شوند. با این حال، اغلب برای تصویربرداری از اندام های داخلی استفاده می شوند و اغلب در مراقبت های دوران بارداری استفاده می شوند.

از سوی دیگر، سی تی اسکن می تواند برای تصویربرداری (با جزئیات زیاد) از بافت نرم، استخوان و عروق خونی استفاده شود و همه این کارها را همزمان انجام دهد. این کار را با ایجاد یک تصویر سه بعدی از ناحیه مورد نظر با کنار هم قرار دادن چندین عکس از یک منطقه که از زوایای مختلف گرفته شده است، انجام می دهد. این افکت «لایه‌بندی» از طریق رایانه‌ای قرار می‌گیرد که این بسیاری از تصاویر را در یک تصویر با وضوح بالا تنظیم و شفاف می‌کند که می‌تواند توسط تیم پزشکی استفاده شود.

از آنجایی که هر دستگاه قادر به انجام تصویربرداری متفاوتی است، هر کدام مزایای خاص خود را دارند. به عنوان مثال، CT در غربالگری انواع خاصی از تومورهای سرطانی و یافتن ناهنجاری های مختلف در بدن بسیار بهتر است. همچنین، سی تی را می توان با سایر تکنیک های غربالگری مانند MRI برای افزایش دقت و تعریف آن استفاده کرد. سونوگرافی اغلب برای تصویربرداری از عضلات، اندام های داخلی، تاندون ها و غیره استفاده می شود. این سونوگرافی به ویژه در تعیین اندازه اندام ها و بافت ها و همچنین یافتن ضایعات و سایر مشکلات خوب است.

از نظر روش‌ها، سونوگرافی در مراقبت‌های دوران بارداری، برداشتن سنگ‌های صفراوی، سنگ‌های کلیه و بسیاری دیگر از کاربردهای پزشکی استفاده می‌شود.

در هر دو مورد، CT و اولتراسوند اغلب نسبت به اشعه ایکس معمولی ارجحیت دارند. CT تصویر بسیار بهتری ارائه می دهد و می توان آن را دقیقاً در ناحیه مورد نظر هدایت کرد. و از آنجایی که تصویری از زوایای مختلف است، پزشک دید بهتری از ناحیه مورد نظر در یک نوردهی صاف اشعه ایکس دارد. در هر دو مورد، داشتن دید بهتر از ناحیه مورد نظر اغلب به این معنی است که برای به دست آوردن اطلاعات یکسان باید از روش‌های پزشکی کمتری استفاده شود. این می تواند هنگام درمان افراد مبتلا به انواع خاصی از سرطان بسیار مهم باشد.

سی تی اسکن شکم را می توان با یا بدون کنتراست انجام داد. کنتراست ماده ای است که بصورت تزریق داخل وریدی یا خوراکی تجویز میشود و باعث می شود یک اندام یا بافت ویژۀ تحت بررسی واضح تر دیده شود. برای آزمایش با کنتراست لازم است از 4 ساعت قبل از شروع فرآیند ناشتا باشید. پزشک قبل از شروع فرآیند این نکات را به شما گوشزد خواهد نمود.

مزایا و معایب سی تی اسکن شکم چیست؟

فواید

• با مشاهده سی تی اسکن، رادیولوژیست مجرب می تواند بسیاری از علل درد شکم یا آسیب ناشی از ضربه را با دقت بسیار بالایی تشخیص دهد. این امکان درمان سریع‌تر را فراهم می‌کند و اغلب نیاز به روش‌های تشخیصی اضافی و تهاجمی‌تر را از بین می‌برد.
• وقتی درد ناشی از عفونت و التهاب باشد، سرعت، سهولت و دقت معاینه سی تی می تواند خطر عوارض جدی را کاهش دهد. چنین عوارضی ممکن است شامل مواردی باشد که ناشی از ترکیدن آپاندیس یا جمع آوری مایع عفونی و گسترش بعدی عفونت است.
• سی تی اسکن بدون درد، غیرتهاجمی و دقیق است.

• مزیت عمده CT توانایی آن در تصویربرداری همزمان از استخوان، بافت نرم و عروق خونی است.
• برخلاف اشعه ایکس معمولی، سی تی اسکن تصاویر بسیار دقیقی از بسیاری از انواع بافت ها و همچنین ریه ها، استخوان ها و رگ های خونی ارائه می دهد.
• معاینات سی تی سریع و ساده هستند. در موارد اضطراری، آن‌ها می‌توانند آسیب‌های داخلی و خونریزی را با سرعت کافی آشکار کنند تا به نجات جان افراد کمک کنند.
• CT نشان داده شده است که یک ابزار تصویربرداری مقرون به صرفه برای طیف وسیعی از مشکلات بالینی است.
• سی تی نسبت به MRI حساسیت کمتری به حرکت بیمار دارد.

• برخلاف MRI، هر نوع وسیله پزشکی کاشته شده شما را از انجام سی تی اسکن باز نمی دارد.
• تصویربرداری CT تصویربرداری بلادرنگ را ارائه می‌کند و آن را به ابزار خوبی برای هدایت بیوپسی سوزنی و آسپیراسیون سوزنی تبدیل می‌کند. این امر به ویژه در مورد روش هایی که شامل ریه ها، شکم، لگن و استخوان ها می شود صادق است.
• تشخیص از طریق سی تی اسکن ممکن است نیاز به جراحی اکتشافی و بیوپسی جراحی را برطرف کند.
• پس از معاینه CT هیچ پرتویی در بدن بیمار باقی نمی ماند.
• اشعه ایکس مورد استفاده برای سی تی اسکن شکم نباید عوارض جانبی فوری داشته باشد.

خطرات

• در اثر قرار گرفتن بیش از حد در معرض تشعشع، همیشه احتمال کمی سرطان وجود دارد. با این حال، مزیت تشخیص دقیق بسیار بیشتر از خطر مربوط به سی تی اسکن است.
• دوز تابش برای این روش متفاوت است. برای اطلاعات بیشتر در مورد دوز تشعشع، به صفحه آزمایشات پرتو ایکس و CT مراجعه کنید.

• زنان همیشه باید در صورت وجود احتمال باردار شدن، به پزشک و تکنسین اشعه ایکس یا سی تی اطلاع دهند. برای اطلاعات بیشتر در مورد بارداری و اشعه ایکس به صفحه ایمنی در اشعه ایکس، رادیولوژی مداخله ای و روش های پزشکی هسته ای مراجعه کنید.
• پزشکان به طور کلی سی تی اسکن را برای زنان باردار توصیه نمی کنند، مگر اینکه از نظر پزشکی ضروری باشد، زیرا خطرات احتمالی برای جنین وجود دارد.
• خطر واکنش آلرژیک جدی به مواد حاجب حاوی ید بسیار نادر است و بخش های رادیولوژی برای مقابله با واکنش ها مجهز هستند.

• سازندگان ماده حاجب IV نشان می دهند که مادران نباید به مدت 24 تا 48 ساعت پس از دادن ماده حاجب به نوزاد خود شیر دهند. با این حال، جدیدترین کتابچه راهنمای کالج رادیولوژی آمریکا (ACR) در مورد رسانه های کنتراست گزارش می دهد که مطالعات نشان می دهد میزان کنتراست جذب شده توسط نوزاد در طول شیردهی بسیار کم است. برای اطلاعات بیشتر لطفاً به کتابچه راهنمای ACR در مورد رسانه کنتراست و مراجع آن مراجعه کنید.

• از آنجایی که کودکان به تشعشع حساسیت بیشتری دارند، تنها در صورتی که برای تشخیص ضروری باشد، باید آزمایش سی تی انجام دهند. آنها نباید معاینات سی تی مکرر را انجام دهند مگر در موارد ضروری. سی تی اسکن در کودکان همیشه باید با روش کم دوز انجام شود.
• بخش های رادیولوژی دوز تابش را برای سی تی اسکن، به ویژه هنگام اسکن کودکان، تنظیم می کنند. این کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که مزایای اسکن بسیار بیشتر از خطرات احتمالی قرار گرفتن در معرض تشعشعات تشخیصی است.

خلاصه سی تی اسکن شکم:

سی تی اسکن شکم یک روش تصویربرداری است. این آزمایش از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر مقطعی از ناحیه شکم استفاده می کند. سی تی مخفف توموگرافی کامپیوتری است.

جهت انجام این اسکن شما روی یک میز باریک دراز می کشید که به گنتری دستگاه سی تی اسکن می رود. بیشتر اوقات، شما به پشت دراز می کشید و دستان خود را بالای سر خود قرار می دهید.

هنگامی که داخل اسکنر هستید، پرتو اشعه ایکس دستگاه به دور شما می چرخد. اسکنرهای مارپیچ مدرن می توانند معاینه را بدون توقف انجام دهند.

یک کامپیوتر تصاویر جداگانه ای از ناحیه شکم ایجاد می کند. به اینها برش گفته می شود. این تصاویر را می توان ذخیره کرد، روی مانیتور مشاهده کرد یا روی فیلم چاپ کرد. با چیدن برش ها روی هم می توان مدل های سه بعدی ناحیه شکم را ساخت.

در طول امتحان باید بی حرکت باشید، زیرا حرکت باعث تار شدن تصاویر می شود. ممکن است به شما گفته شود که برای مدت کوتاهی نفس خود را حبس کنید.

در بسیاری از موارد سی تی شکم با سی تی لگن انجام می شود.

اسکن باید کمتر از 30 دقیقه طول بکشد.

وبسایت تخصصی اسکن طب برای راحتی بیماران جهت اخذ نوبت اسکنهای پزشکی و تصویربرداری پزشکی سامانه نوبت دهی اینترنتی راه انداخته است که بیماران از طریق آن میتوانند اسکن خود را به راحتی در تاریخ مشخص و مرکز تصویربرداری پزشکی خود انتخاب نماید. جهت دریافت نوبت اسکن از طریق وب سایت اسکن طب میتوانید روی لینک مربوطه کلیک نمایید.