سرطان کبد، ۶ علامت آن و روش های درمان
سرطان کبد، علائم، انواع و تومورهای کبدی روشهای درمان و راهکارهای جلوگیری از سرطان کبد و سوالات متداول در مورد سرطان کبد را در این مقاله از اسکن طب مورد بررسی قرار خواهیم داد.
کبد
کبد، عضوی اساسی در سیستم گوارش انسان، نقش بسیار حیاتی در عملکرد بهینه بدن ایفا می کند. این عضو، واقع در بخش فوقانی شکم، به لحاظ موقعیت و وظایف زیادی که دارد، یکی از اعضای پر حساس و پیچیده در بدن محسوب می شود. کبد مسئول تولید صفرازاد است که در فرآیند هضم و جذب مواد غذایی نقش مهمی دارد. این عضو با فیلتر کردن خون، مواد زائد، سموم، و مواد مضر را از خون جدا می کند تا از وارد شدن به بقیه اعضا جلوگیری کند. در ادامه با سرطان کبد و راهکار های درمان آن آشنا می شوید.
کبد قادر به ذخیره گلوکز به صورت گلیکوژن است که در زمان های نیاز، به اندازه انرژی مورد نیاز بدن تخلیه می شود. عضو در ترشح هورمون های مختلف مانند انسولین و هورمون های جنسی نقش دارد. سرطان کبد یک بیماری خطرناک است که از سلول های کبد، عضو مهم در فرآیند هضم و تصفیه خون، منشا می گیرد. همچنین از علائم هایی هم برخوردار است که در ادامه با آن ها آشنا می شوید.
تشخیص سرطان کبد اغلب از طریق مطالعات تصویری مانند سونوگرافی و توموگرافی، آزمایش های خونی، و بررسی های بالینی انجام می شود. درمان این بیماری متناسب با مرحله تشخیص، امکان جراحی برای استئوپاتی، شیمی درمانی، رادیوتراپی، و گاهی ترکیبی از این روش ها را شامل می شود.
تلاش های پیشگیری از ابتلا به سرطان کبد نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. به‌عنوان مثال، اجتناب از مصرف زیاد الکل، واکسیناسیون در برابر ویروس های هپاتیت، و حفظ وزن سالم می تواند به کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کند.
انواع سرطان کبد
سرطان کبد به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: سرطان کبد حاد و سرطان کبد مزمن. این دو سرطان کبد با هم بسیار متفاوت هستند. در ادامه می توانید با آن ها آشنا شوید.
سرطان کبد حاد:
سرطان کبد حاد یک نوع خاص از سرطان کبد است که از سلول های کبد شکل می گیرد. این بیماری معمولا به دلیل تشنج های کبدی یا در دستگاه هپاتیت، به ویژه نوع B یا C، بروز می کند. در مراحل اولیه، ممکن است بی علائم باشد و در مراحل پیشرفته علائمی مانند درد شکم، افت وزن، و زردی پوست و چشم ها ظاهر شود.
عوامل خطر شامل مصرف زیاد الکل، عفونت با ویروس های هپاتیت B و C، چاقی، و تشنج های کبدی می شوند. تشخیص این نوع سرطان از طریق سونوگرافی، توموگرافی، و آزمایش های خونی مثل AFP انجام می شود.
سرطان کبد مزمن:
سرطان کبد مزمن یک شکل دیگر از سرطان کبد است که معمولا به طور آهسته و تدریجی بر اثر آسیب مزمن به کبد تشکیل می شود. این بیماری معمولا در ارتباط با تشخیص هپاتیت B یا C، مصرف الکل طولانی مدت، چاقی، و مرض قند قرار می گیرد. در مراحل ابتدایی، ممکن است بی علائم باشد و به مرور زمان، علائمی نظیر خستگی، افت وزن، و احتمالا درد شکم ظاهر می شود. علاوه بر این، زردی پوست و چشم ها نیز ممکن است نشانه های این نوع سرطان باشد.
آشنایی با تومور های خوش خیم کبدی
تومورهای خوش خیم کبد، یا همان لسیون های خوش خیم، اغلب به عنوان کیست های کبدی شناخته می شوند. این تومورها معمولا ناشی از تجمع مایع در داخل یک عروق یا تغییرات خوش خیم در بافت کبد هستند. مهم ترین انواع تومورهای خوش خیم کبد به شرح زیر هستند:
1. کیست های ساده:
کیست های ساده کبد یکی از نوعی تومورهای خوش خیم هستند و معمولا ناشی از تجمع مایع در داخل یک عروق کوچک در کبد می باشند. این کیست ها بیشتر در افرادی که با مشکلات کبدی مواجه نیستند و به صورت اتفاقی یا به دنبال تصادفات تصویری کبدی شناخته می شوند.
مایع درون کیست ساده کبد معمولا آبی یا صورتی رنگ است و اغلب بی رنگ یا زرد رنگ نیز ممکن است باشد. این کیست ها معمولا اندازه کوچک دارند. در حالت عادی، اندازه آن ها چند سانتی متر است، اما ممکن است در برخی موارد اندازه بزرگتری داشته باشند.
همچنین کیست های ساده کبد اغلب شکل و اندازه ای ثابت ندارند و ممکن است تغییرات کوچک در این مورد داشته باشند. اکثر افراد با کیست های ساده کبد بی علامت هستند و این تومورها معمولا از نظر علائم و عوارض مشکل ایجاد نمی کنند.
در بسیاری از موارد، کیست‌های ساده کبد نیازی به درمان فوری ندارند و به صورت اتفاقی یا به دنبال انجام تست های تصویری شناخته می شوند. در صورتی که کیست ها بزرگ شوند یا علائمی ایجاد کنند، ممکن است نیاز به مانیتورینگ و پیگیری توسط پزشک باشد. در برخی موارد، اقدام به تخلیه مایع از داخل کیست (تخلیه سوایل) نیز ممکن است لازم باشد.
2. همانژیوم ها:
همانژیوم های کبدی تومورهای خوش خیم هستند که معمولا از سلول های خونی یا عروق خونی ناشی می شوند. این تومورها عمدتا از خونریزی یا تجمع عروق خونی در داخل کبد ایجاد می شوند و در اکثر موارد بی خطر هستند. بیشتر همانژیوم های کبدی خوش خیم هستند و به طور عمدتا بی خطر مشاهده می شوند.
همانژیوم ها عمدتا از سلول های خونی یا عروق خونی ناشی می شوند. این عروق خونی ممکن است به طور غیرعادی توسعه یابند و یا خونریزی های کوچک درون کبد ایجاد کنند. بسیاری از افراد با همانژیوم های کبدی بی علامت هستند و این تومورها ممکن است به صورت اتفاقی به وسیله تصاویر تشخیص داده شوند. بیشتر همانژیوم های کبدی در زنان جوان تشخیص داده می شوند. این امر معمولا بیشتر به دلیل تغییرات هورمونی در این گروه از افراد مرتبط است.
-
فیبروآدنوما:
فیبروآدنوما یک نوع تومور خوش خیم در کبد است که از سلول های فیبروآستلیتیک (خیاطه) ناشی می شود. این تومورها به طور معمولا خوش خیم هستند، و به صورت عمده به اندازه ناحیه محدودی از کبد محدود می شوند. در اغلب موارد، افراد با فیبروآدنوما بی علامت هستند و این تومورها به صورت اتفاقی به وسیله تصاویر تشخیص داده می شوند.
این تومورها از سلول های خاصی به نام فیبروآستلیت ها ناشی می شوند که در تشکیل بافت متصل کننده (فیبروز) کبد نقش دارند. این تومورها اغلب توسط تصاویر تشخیصی مانند سونوگرافی، توموگرافی، یا رزونانس مغناطیسی (MRI) تشخیص داده می‌شوند. تشخیص و مدیریت فیبروآدنوماها معمولا توسط تیم پزشکی متخصص که از تصاویر تشخیصی و سایر تست های لازم برای تعیین نوع و اندازه تومور استفاده می کنند، صورت می پذیرد.
۴. لیپوم ها
لیپوم کبدی یکی دیگر ازانواع تومور های خوش خیم هستند که از سلول های چربی ناشی می شوند. لیپوم ها معمولا بی خطر هستند و به دلیل وجود چربی درون آن ها به صورت سفید یا زرد رنگ مشخص می شوند. لیپوم ها از سلول های چربی که درون تومور تجمع کرده اند، ناشی می شوند.
در حالت کلی، تومورهای خوش خیم کبد در اکثر موارد نیاز به درمان فوری ندارند و به صورت اتفاقی یا به دنبال تصادفات تصویری کبدی شناخته می شوند. اغلب این تومورها تحت نظر پزشک قرار می گیرند و در صورت نیاز به درمان، انجام عمل جراحی یا روش های دیگر ممکن است. مهم ترین نکته این است که تومورهای خوش خیم کبد اغلب بی خطر هستند و در اکثر موارد علائم جدی ایجاد نمی کنند.
۶ مورد از علائم سرطان کبد
سرطان کبد از علائم هایی برخوردار هستند که به شما کمک می کند تا زودتر بیماری خود را بهبود ببخشید. در این بخش از مقاله با چند مورد از علائم مهم آن آشنا می شوید. با ما همراه باشید.
- زردی پوست و چشم (آیکتراس): زردی پوست و چشم ها ناشی از افزایش بیلی روبین در خون و تحلیل نا مناسب آن در کبد است، که یکی از نشانه‌های مهم سرطان کبد می باشد.
- افت وزن ناشی از کم اشتهایی: سرطان کبد می تواند باعث کم اشتهایی و از دست دادن وزن بی دلیل شود، که این امر معمولا در مراحل پیشرفته بیماری ظاهر می شود.
- درد شکم: درد شکم ممکن است به عنوان نتیجه از انبساط کبد یا فشار به بافت های اطراف آن در سرطان کبد ظاهر شود.
- اختلالات گوارشی: مشکلاتی همچون ترشحات خونی در مدفوع، مشکلات گوارشی، و تغییرات در الگوی مدفوع ممکن است ناشی از سرطان کبد باشد.
- تغییرات در ناخن ها و موها: تغییرات در ناخن ها مانند خشکی، شکنندگی، یا زخم های موی سر ممکن است ناشی از مشکلات کبدی، از جمله سرطان کبد، باشد.
- عدم تناسب آسیب و علائم: ممکن است شخص مبتلا به سرطان کبد احساس ضعف، خستگی، و عدم تناسب آسیب و علائم را تجربه کند که به مشکلات در عملکرد کبد اشاره دارد.
توجه: این علائم ممکن است در سایر مشکلات کبدی نیز ظاهر شوند. در صورت تجربه هرگونه علامت یا نشانه نا عادی، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و ارزیابی دقیقی انجام دهید.
روش های درمان سرطان کبد
درمان سرطان کبد معمولا به عواملی نظیر نوع و استراحتگاه سرطان، مرحله بیماری، سلامت عمومی بیمار، و ترجیحات بالینی بستگی دارد. روش های درمان معمولا به صورت ترکیبی و تیمی توسط تیم درمانی ارائه می شوند. در ادامه چندین روش درمانی برای سرطان کبد ذکر شده است.
- جراحی:
در این روش، بخشی از یا کل کبد حاوی تومور برداشته می شود. این فرآیند معمولا در صورتی اجرا می شود که تومور در یک ناحیه خاص از کبد قرار داشته باشد و بقیه کبد سالم باقی بماند.
- لوبکتومی ترانس آرتریال:
در این روش، عروق خونی که به تومور متصل هستند انسداد می شوند تا تومور از خون رسانی محروم شود. این فرآیند باعث کاهش حجم تومور و کاهش علائم سرطانی می شود.
- لوبکتومی ترانس آدنومی:
این روش جراحی ترکیبی است که از ترکیب شیمی درمانی و انسداد عروق خونی که به تومور متصل هستند. برای کاهش تامین خون به تومور و اثر بخشی درمان استفاده می کند.
- ترمیم بافت کبد (لوبکتومی جزئی):
در این روش به حذف یک بخش از کبد که حاوی سرطان می پردازند، اما بقیه کبد سالم باقی می ماند.
- رادیو فرکوآبلاسیون (RFA):
از امواج رادیویی برای نابود کردن سلول های سرطانی استفاده می کنند.
- شیمی درمانی:
از داروها برای کاهش اندازه سرطان، کنترل رشد آن یا کاهش علائم آن نیز برای درمان سرطان کبد هم استفاده می کنند.
مهم ترین مرحله در درمان سرطان کبد، تشخیص زودرس و برنامه ریزی درمانی مناسب است. هر بیماری به طور خاص بر اساس ویژگی های فردی و شرایط بالینی افراد تعیین می شود و باید توسط تیم پزشکی متخصص تدارک دیده شود.
راهکارهای جلوگیری از سرطان کبد
پیشگیری از سرطان کبد اغلب با تغییرات در سبک زندگی و ایجاد عادات بهداشتی آغاز می شود. در ادامه، چند راهکار جلوگیری از سرطان کبد ذکر شده است:
- حفظ وزن مناسب و فعالیت بدنی منظم به کنترل چاقی و افزایش سلامتی عمومی کمک می کند. چاقی یکی از عوامل افزایش خطر سرطان کبد است.
- مصرف یک رژیم غذایی سالم که از مقدار کافی میوه ها، سبزیجات، مواد غذایی پر از فیبر و مواد مغذی دیگر تشکیل شده باشد، می تواند به حفظ سلامت کبد کمک کند.
- عدم مصرف الکل و در صورت امکان، کاهش یا جلوگیری از مصرف الکل به میزان مضر برای کبد، از اهمیت بسیاری برخوردار است. مصرف زیاد الکل می تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد.
- از این که برنامه های واکسیناسیون را در مقابل ویروس هپاتیت B و هپاتیت C دریافت کنید، می توانید از ابتلا به این نوع عفونت ها جلوگیری کرده و در نتیجه خطر سرطان کبد را کاهش دهید.
- در صورت داشتن بیماری های کبدی مثل چربی غیرالکلی کبد (NAFLD) یا هپاتیت، تحت مراقبت و درمان منظم قرار گرفته و توسط پزشک متخصص کبد نظارت شود.
- سیگار کشیدن باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد می شود. اجتناب از سیگار یکی از راهکارهای مهم در پیشگیری از این بیماری است.
- مدیریت صحیح دیابت، که یکی از عوامل خطر برای سرطان کبد است، می تواند به کاهش خطر ابتلا به این نوع سرطان کمک کند.
- افراد با عوامل خطر بالا برای سرطان کبد، مانند افراد مبتلا به هپاتیت B یا C، باید تست های غربالگری و تصاویر تشخیصی مرتب انجام دهند.
سوالات متداول در مورد سرطان کبد:
چه مدت می توانید با سرطان کبد زندگی کنید؟
بیش از 45 نفر از 100 نفر (بیش از 45٪) مبتلایان به سرطان کبد مرحله 1، پس از تشخیص، به مدت 4 سال یا بیشتر از 4 سال با سرطان خود زنده می مانند. حدود 35 نفر از هر 100 نفر (حدود 35٪) مبتلا به سرطان کبد مرحله 2، پس از تشخیص، به مدت 4 سال یا بیشتر از سرطان خود زنده می مانند.
آیا سرطان کبد قابل درمان است؟
اگر سرطان شما هنگام تشخیص در مرحله A باشد، ممکن است درمان کامل صورت بگیرد.
برای درمان کامل سرطان کبد 3 راه اصلی وجود دارد که عبارتند از:
- برداشتن بخش آسیب دیده کبد
- برداشتن و پیوند بخش آسیب دیده کبد
- عمل جراحی و برداشتن کبد و جایگزینی آن با یک کبد سالم
آیا سرطان کبد به سرعت گسترش می یابد؟
سرطان کبد یک بیماری تهدید کننده زندگی و یکی از سریع ترین انواع سرطان در دنیا و ایران است.
دو نوع سرطان کبد وجود دارد: اولیه و ثانویه. سرطان کبد اولیه از منشاء کبد شروع می شود. سرطان ثانویه از قسمت دیگری از بدن به کبد سرایت می کند.
طولانی ترین مدتی که یک نفر از سرطان کبد زنده مانده است؟
شاید این سوال مهمترین سوالی باشد که هر فرد مبتلا به سرطان کبد یا خویشاوندان نزدیکش ممکن است از پزشک خود بپرسند.
طولانی ترین عمر سرطان کبد برای یک بیمار 43 سال و 2 ماه بوده. پنج بیمار جوان پس از برداشتن سرطان کبد نیز ازدواج کردند و صاحب نوزاد شدند. یک بیمار با توموری به ابعاد 17×13×9 سانتی متر (بزرگترین تومور در این سری) به مدت 37 سال پس از برداشتن، هنوز زنده و بدون بیماری زنده ماند.
با این توضیحات امید آن است که بعد از درمان اکثر بیماران مبتلا به سرطان کبد درمان یابند، این با پیشرفت علم و روشهای تشخیصی دور از ذهن نیست.
آیا سرطان کبد بسیار دردناک است؟
درد ناشی از سرطان کبد می تواند در سمت راست بالای شکم، شانه راست یا پشت ایجاد شود. بسته به علت درد ممکن است متفاوت باشد. درد بافت نرم ممکن است ضربان دار باشد، در حالی که درد عصبی می تواند تیز یا کوبنده باشد. در مواردی که تومورها به استخوان متاستاز می دهند، فرد ممکن است درد عمیق و مبهم را تجربه کند.
آیا سرطان کبد ژنتیکی است؟
در صورت داشتن سابقه خانوادگی سرطان کبد، خطر ابتلا به سرطان کبد در افراد افزایش می یابد. در مطالعه ای که در ایالات متحده انجام شد، افرادی که والدین، خواهر و برادر یا فرزندشان مبتلا به سرطان کبد بودند، حدود چهار برابر بیشتر از افرادی که چنین سابقه خانوادگی نداشتند، در معرض ابتلا به سرطان کبد بودند.
سخن پایانی
سرطان کبد به عنوان یکی از بزرگ ترین چالش های بهداشت جهان شناخته می شود. این بیماری، با ویژگی های خاص خود، مانند عدم اظهار علائم در مراحل ابتدایی و پیشرفت سریع، توجه فوری و جدی از سوی افراد و اجتماعات نیاز دارد.
پیشگیری، تشخیص زودرس، و درمان موثر از اهمیت بسزایی برخوردارند. با توجه به ارتباط این بیماری با عوامل مختلف از جمله مصرف الکل، هپاتیت، چاقی، و مشکلات کبدی، تغییر سبک زندگی و ارتقاء عادات سالم می تواند نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به سرطان کبد ایفا کند.
توجه به سلامت کبد و اقدامات پیشگیرانه به عنوان یک اولویت برای هر فرد و جامعه ای که به سلامت خود اهمیت می‌دهد، امری حیاتی است. پزشکان و متخصصان بهداشت عمومی به همراه همکاری اجتماعی می توانند نقش موثری در تشخیص، و درمان این بیماری پیچیده داشته باشند.
در مورد سرطان و انواع آن میتوانید از صفحه اسکن طب دیدن نمایید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرطان کبد از وبسایت Liver cancer دیدن نمایید.
