-
خدمات مرکزام آر آی, سی تی اسکن, سونوگرافی, رادیولوژی, ماموگرافی, رادیولوژی دندان, تراکم استخوان
- دریافت نوبت
مرکز تصویربرداری دکتر سدیدی آبادان خوزستان یکی از مراکز معتبر مجهز می باشد که دارای امکانات تصویربرداری مانند رادیولوژی ، سونوگرافی ، ماموگرافی ، ام ای ار ، سی تی اسکن ، رادیولوژی دندان و سنجش تراکم استخوان می باشد.
سونوگرافی
سونوگرافی یک نوع دستگاه تصویربرداری است که با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، اندامها و ساختارهای داخل بدن را نگاه می کنند.
متخصصان از آن برای مشاهده قلب، رگ های خونی، کلیه ها، کبد و سایر اعضای بدن استفاده می کنند. در دوران بارداری، پزشکان از این نوع تصویربرداری برای مشاهده جنین استفاده می کنند. بر خلاف اشعه ایکس، امواج این معاینه شما را به اشعه ای منعکس نمی کند و مضر نمی باشد.
در طول معیانه، شما روی یک تخت قرار می گیرید. یک تکنسین یا پزشک مخصوص دستگاهی را به نام مبدل بر روی بخشی از بدن شما حرکت می دهد. این مبدل، امواج صوتی را ارسال می کند که از بافت درون بدن شما تصویربرداری می کند.
این مبدل نیز امواجی را که پشت سر می گذارد تصویربرداری می کند و آن ها را ضبط می کند. دستگاه سونوگرافی (اولتراسوند) تصاویری از امواج صوتی ایجاد می کند.
تصویربرداری سونوگرافی
سونوگرافی بی خطر و بدون درد است و تصاویری از داخل بدن را با استفاده از امواج صوتی تولید می کند. این تصویربرداری، شامل استفاده از یک مبدل کوچک (پروب) و ژل است که به صورت مستقیم روی پوست قرار می گیرد.
امواج صوتی با فرکانس بالا از پروب از طریق ژل به بدن منتقل می شود. معاینات سونوگرافی از پرتوی های مضر استفاده نمی کند (همانطور که در اشعه ایکس استفاده می شود)، بنابراین برای بیمار خطرناک نمی باشد.
انواع سونوگرافی :
اساسا هفت روش متفاوت وجود دارد، اما روند اصلی یکسان است. انواع مختلف روش ها عبارتند از:
۱- سونوگرافی ترانس واژینال : جهت تولید تصاویر سونوگرافی در داخل واژن مورد استفاده قرار می گیرند که ترانس واژینال اغلب در دوران اولیه بارداری استفاده می شود.
۲- سونوگرافی معمولی : معاینه ای که از یک مبدل استفاده می شود و در نواحی مختلف بدن مانند شکم برای تولید تصاویر دو بعدی از جنین در حال رشد صورت می گیرد.
۳- سونوگرافی تخصصی : این معاینه شبیه سونوگرافی معمولی است، اما این نوع معاینه یک مشکل مشکوک را هدف قرار می دهد و از تجهیزات پیچیده تر استفاده می شود.
۴- تصویربرداری رنگی یا کالر داپلر : این روش تصویربرداری تغییرات جزئی در فرکانس امواج فراصوتی را اندازه گیری می کند، زیرا آنها از اجسام متحرک مانند سلول های خونی تصویربرداری می کنند.
۵- سونوگرافی سه بعدی : با استفاده از prob های مخصوص از قبل طراحی شده و نرم افزار های تخصصی مثلا برای تولید تصاویر سه بعدی از جنین در حال رشد است.
۶- سونوگرافی ۴ بعدی یا ۳ بعدی داینامیک : با استفاده از اسکنرهای مخصوص طراحی شده و مثلا برای نگاه کردن به صورت و حرکات کودک قبل از زایمان استفاده می شود.
۷- اکوکاردیوگرافی جنینی : استفاده از امواج اولتراسوند برای ارزیابی آناتومی و عملکرد قلب کودک است. دستگاه های پیشرفته ای در این زمینه در کلینیک پژواک موجود می باشد. این گزارش برای کمک به ارزیابی مشکالت نقص قلب مادرزادی مورد استفاده قرار می گیرد.
برخی از کاربردهای رایج سونوگرافی
سونوگرافی می تواند با تشخیص و ارزیابی آسیب های بدن در شرایط مختلف برای تشخیص بیماری کمک کند.
همچنین برای کمک به پزشکان از علائمی مانند:
درد
ورم
عفونت
این نوع تصویربرداری یک روش مفید برای بررسی بسیاری از اندام های داخلی بدن است، برخی از مواردی که از اهمیت بالاتری برخوردار هستند شامل:
قلب و عروق خونی، از جمله آئورت شکمی و شاخه های اصلی آن
کبد
کیسه صفرا
طحال
پانکراس
کلیه ها
مثانه (مانند تشخیص واریکوسل در مردان)
رحم، تخمدان ها و سونوگرافی بارداری
چشم ها
تیروئید و غدد پاراتیروئید
اسکروتوم (بیضه ها)
مغز نوزادان
لگن نوزادان
ستون فقرات در نوزادان
بافت نرم و پستان
الاستوگرافی کبد (فیبرواسکن) و سایر نواحی
الاستوگرافی توده های پستانی
محدودیت های تصویربرداری سونوگرافی
سونوگرافی یک روش تصویربرداری ایده آل برای روده پر از هوا و یا اندام های مبهم روده نیست. در اغلب موارد، امتحان باریم، سی تی اسکن و MRI روش انتخاب در چنین محیطی است.
همچنین این روش برای نفوذ به استخوان دشوار است و بنابراین تنها می تواند سطح بیرونی ساختارهای استخوانی را ببیند و نه آنچه که در درون آن قرار دارد (به جز در نوزادان). برای تجسم ساختار داخلی استخوان ها یا مفاصل خاص، دیگر روش های تصویربرداری مانند MRI معمولا استفاده می شود.
سی تی اسکن
سی تی اسکن و مزایا و عوارض آن
سی تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری (CT scan) Computed Tomography scan نوعی تصویربرداری با اشعه ایکس است که تصاویری با جزئیات دقیق از اجزای داخل بدن ایجاد میکند. با استفاده از تصاویر سی تی اسکن میتوان بافتهای نرم، اندامها و بافتهای سخت بدن را مشاهده کرد.
پس از رادیوگرافی ساده، سی تی اسکن بهترین روش تصویربرداری برای بررسی ضایعات سیستم حرکتی بدن به خصوص استخوانها است. سی تی اسکن فرایندی غیرتهاجمی و بدون درد است و زمان زیادی طول نمیکشد.
سی تی اسکن چیست و چگونه کار می کند؟
دستگاه سی تی اسکن، شبیه یک دونات بزرگ است که به صورت دایرهای میچرخد و بیمار درست در وسط آن روی تخت قرار میگیرد. تصویربرداری با روش سی تی اسکن به واسطه اشعه ایکس انجام میشود. در این روش باریکه نازکی از اشعه ایکس به بافت مورد نظر تابانده میشود. مقداری از این پرتو در حین عبور از بافتهای بدن جذب میشود و مابقی آن از طرف دیگر بدن خارج میشود.
پرتو خارج شده از بدن، توسط آشکارساز یا دتکتورهای دستگاه دریافت میشود. آشکارسازها، پرتو دریافتی را به جریان الکتریکی تبدیل میکنند و جهت پردازش اطلاعات به کامپیوتر منتقل میکنند. این فرایند هزاران بار از زوایای مختلف انجام میگیرد و هزاران جریان الکتریکی جهت ایجاد تصاویر سی تی اسکن را به کامپیوتر دستگاه منتقل میشود.
این کامپیوتر با قدرت بالایی که دارد، حجم انبوهی از اطلاعات دریافتی را پردازش میکند و تصاویری از سطح مقطع اندام یا بافت مورد نظر ایجاد میکند. تصاویر مقطع عرضی مانند یک برش از قرص نان یا برشهای مقطعی کالباس، تصاویری دو بعدی از اندام مورد نظر را نشان میدهند.
برای انجام سی تی اسکن به چه آمادگی هایی نیاز است؟
سی تی اسکن ممکن است در بیمارستان یا مرکز تصویربرداری انجام شود. برای انجام سی تی اسکن ابتدا از بیمار خواسته میشود تا لباس راحتی بر تن داشته باشد و یا ممکن است به بیمار لباس مخصوص تصویربرداری (گان) داده شود. همچنین از بیمار درخواست میشود که قبل از ورود به اتاق تصویربرداری، تمام وسایل فلزی مانند عینک، جواهرات، دندان مصنوعی و ... را دربیاورد. تکنسین به بیمار کمک میکند تا روی تخت دراز بکشد و موقعیت قرارگیری بیمار را تنظیم میکند. سپس از بیمار درخواست میکند که در طول تصویربرداری بیحرکت بماند.
سی تی اسکن چگونه انجام می شود؟
در نهایت تکنسین از اتاق تصویربرداری خارج میشود و به اتاق کنترل میرود. تکنسین بیمار را از پشت پنجره اتاق کنترل میبیند و میتواند در صورت نیاز با وی صحبت کند. با شروع پروسه تصویربرداری، تخت بیمار به آرامی وارد تونل دستگاه سی تی اسکن میشود و پرتودهی آغاز میگردد. در فرایند تصویربرداری، میدانهای اشعه ایکس به دور بدن بیمار چرخش میکنند و صداهایی ایجاد میکنند که کاملا طبیعی است و هیچ جای نگرانی ندارند.
برای انجام سی تی اسکن نیازی به ناشتا بودن نیست؛ اما گاهی اوقات ممکن است بنا به درخواست پزشک، تصویربرداری با تزریق ماده حاجب انجام گیرد. در سی تی اسکن با مواد حاجب، بهتر است بیمار؛ چند ساعت قبل تزریق، از خوردن و آشامیدن خودداری کند. در صورتی که بیمار به هرگونه دارویی حساسیت داشته باشد، باید پزشک خود را از این مساله مطلع کند. این موضوع به خصوص در مورد مواد حاجب که اکثرا بر پایه ید هستند، اهمیت بیشتری مییابد. در صورتی که بیمار سابقه واکنش آلرژیک به مواد حاوی ید را داشته است، باید حتما این مساله را با پزشک خود در میان بگذارد.
هرگونه حرکتی در طول سی تی اسکن موجب تاثیر بر کیفیت تصویر میشود. گاهی اوقات ممکن است پزشک از بیمار بخواهد نفس خود را برای چند دقیقه حبس کند تا از تار شدن تصویر جلوگیری کند. زمان آزمون سی تی اسکن معمولا از چند دقیقه تا نیم ساعت متغیر است و به این بستگی دارد که چه عضوی از بدن مورد تصویربرداری قرار میگیرد. در اغلب موارد بیمار همان روز به خانه خود باز میگردد.
سی تی اسکن در تشخیص چه بیماری هایی کاربرد دارد؟
سی تی اسکن میتواند استخوانها، بافتهای نرم و عروق را به خوبی نمایش دهد و حتی قادر به نمایش بافتهای درون آنها نیز هست. لازم به ذکر است که کیفیت تصاویر ام آر آی در نمایش بافتهای نرم بدن مانند تاندون، رباط، عصب و غضروف بیشتر از سی تی اسکن است. تصاویر سی تی اسکن در نمایش بافتهای سخت مانند استخوانها دقت بیشتری نسبت به ام آر آی دارند. برای مقایسه تصاویر سی تی اسکن و ام آر آی، پیشنهاد میکنیم مطلب «تفاوت سی تی اسکن و ام آر آی در تصویربرداری، عوارض و کاربردها» را مطالعه فرمایید.
از سی تی اسکن در تشخیص امراض زیر استفاده میشود:
تشخیص سرطان
بررسی بیماریهای ریه
تشخیص مشکلات قلبی
تشخیص آمفیزم یا تودههای کبدی
تشخیص بیماریهای مادرزادی مانند بزرگی یا کوچکی جمجمه
تعیین محل تومورها، لختههای خونی، مایعات اضافی یا عفونتها
کمک به پروسههای تشخیصی و درمانی مانند بیوپسی، جراحی و رادیوتراپی
تشخیص صدمات استخوانی و مفاصل مانند شکستگیهای پیچیده استخوانی
ارزیابی درمان به واسطه مقایسه تصاویر سی تی اسکن قبل و بعد از فرایند درمان
بررسی بیماریهای داخلی و خونریزیها مانند صدماتی که در اثر تصادفات ایجاد میشوند
سی تی اسکن با ماده حاجب یا کنتراست چیست و چگونه انجام می شود؟
در سی تی اسکن، استخوانهای بدن که از چگالی بالایی برخوردارند، به طور واضح دیده میشوند؛ اما بافتهای نرم ممکن است در تصاویر به خوبی ظاهر نشوند در نتیجه به مواد حاجب (کنتراست) به منظور افزایش وضوح تصاویر، نیاز است. مواد حاجب مسیر اشعه ایکس را مسدود میکنند و در اسکن سفید ظاهر میشوند. در نتیجه عروق خونی، اندامها یا سایر ساختارها را برجسته مینمایند.
مواد کنتراست معمولا از ید یا باریم سولفات ساخته میشوند و از طریق راههای مختلفی وارد بدن میشوند:
تزریق وریدی
داروها به طور مستقیم به داخل رگ تزریق میشوند. این کار برای کمک به ایجاد وضوح تصاویر در رگهای خونی، دستگاه ادراری، کبد یا کیسه صفرا صورت میگیرد. برای تزریق وریدی مواد حاجب؛ قبل از شروع تصویربرداری، سوزنی به درون رگ بیمار وارد میشود که به سرنگی متصل است. سرنگ حاوی مواد حاجب است و توسط کامپیوتر کنترل میشود. زمانی که بیمار داخل حلقه سی تی اسکن قرار میگیرد، این سرنگ فعال میشود و ماده حاجب وارد خون بیمار میشود.
در حین تزریق ممکن است بیمار مزه فلزات را داخل دهان خود احساس کند یا احساس نیاز به دفع ادرار داشته باشد. این حالتها نهایت، چند دقیقه طول میکشند و از بین میروند. بعد از انجام سی تی اسکن، بیمار باید مقدار زیادی مایعات مصرف کند تا دفع مواد حاجب از طریق کلیهها دفع شوند.
مصرف خوراکی
نوشیدن مایعات به همراه مواد حاجب میتواند اسکن دستگاه گوارش و مسیر بلع غذا در بدن شما را بهبود بخشد.
اِنما
برای اسکن روده، مواد کنتراست از طریق رکتوم وارد بدن خواهند شد.
اثرات جانبی سی تی اسکن با ماده حاجب چیست؟
بعضی از افراد به مواد حاجب آلرژی دارند. در بیشتر مواقع این واکنش خفیف بوده و میتواند منجر به ایجاد خارش و بثورات جلدی شود. در موارد بسیار کمی رنگ موجود در این مواد ممکن است یک واکنش تهدیدکننده حیاتی ایجاد کند. به همین دلیل، پزشک یا تکنولوژیست ممکن است بیمار را برای مدت کوتاهی پس از اتمام سی تی اسکن، تحت نظر داشته باشد.
بیمارانی که دیابت دارند و از داروی متفورمین استفاده میکنند، باید حتما پزشک خود را از این مساله مطلع کنند زیرا گاهی لازم است که مصرف دارو، قبل یا بعد از سی تی اسکن قطع شود.
اگرچه که این احتمال بسیار ضعیف است اما ممکن است مواد حاجب منجر به ایجاد مشکلات کلیوی شوند. در صورتی که بیمار دارای مشکلات زمینهای کلیوی باشد، باید حتما پزشک خود را از این مساله آگاه کند.
آیا سی تی اسکن خطرناک است؟
در تصویربرداری با روش سی تی اسکن از اشعه ایکس استفاده میشود که نوعی پرتو یونیزان است. تحقیقات نشان دادند که پرتوهای یونیزان ممکن است به DNA بیماران صدمه بزنند و در نهایت در مواردی منجر به ابتلا سرطان شوند. احتمال این ریسک بسیار پایین و در حدود 1 در 2000 مورد است؛ اما باید به این نکته توجه داشت که تاثیر تشعشعات همیشه بر روی زندگی بیمار باقی خواهند ماند. در نتیجه ریسک ابتلا به سرطان با هر سی تی اسکن، افزایش مییابد.
تابشهای یونیزان برای کودکان خطرناک هستند زیرا کودکان در سن رشد قرار دارند و ممکن است سالهای بیشتری از عمرشان در معرض اشعه ایکس و پرتوهای یونیزان قرار بگیرند. سی تی اسکن به دلیل جذب مقداری از اشعه ایکس در دوران بارداری با محدودیت مواجه است و بیمار باید حتما پزشک خود را از بارداری خود مطلع کند.
ماموگرافی
ماموگرافی یا ماموگرام عکسی رادیوگرافی از سینه است که از آن برای تشخیص بیماری سرطان سینه استفاده میشود. این آزمایش یکی از مهمترین آزمایشهای چکاپ زنان است البته اگر به دکتر زنان مراجعه کردهاید و این آزمایش را برایتان تجویز کرده اصلا استرس نگیرید زیرا ماموگرافی آزمایشی کاملا معمولی است که اصلا از یک سنی به بعد باید سالانه انجام شود؛ همه چیز بستگی به علائم شما دارد. در ادامه این مطلب از مجله دکتردکتر با ما همراه باشید زیرا قصد داریم تا درباره آزمایش ماموگرافی، کاربرد و چگونگی انجام آن برایتان بگوییم.
آزمایش ماموگرافی چیست؟
با توجه به آمار موسسه ملی سرطان، سرطان سینه پس از سرطان پوست دومین و شایع ترین سرطان زنان در ایالات متحده است. سالانه حدود ۲۳۰۰ مورد جدید سرطان سینه در مردان و حدود ۲۳۰ هزار مورد جدید در زنان وجود دارد و همین باعث شده تا آزمایش ماموگرافی یکی از مهمترین و پرتقاضاترین آزمایشها برای زنان باشد.
همانطور که گفتیم، ماموگرافی آزمایشی با تابش پرتوهای خفیف اشعه X است و یکی از روشهای سریع و کم خطا برای تشخیص سرطان سینه محسوب میشود. این آزمایش معمولا برای کسانی که علائمی همچون توده، درد، فرورفتگی، پوسته پوسته شدن و چندین ناهنجاری دیگر را در این ناحیه احساس میکنند، تجویز میشود. البته لازم به ذکر است که همیشه تجویز این آزمایش به نشانه ابتلا به بیماری سرطان سینه نیست.
انواع آزمایش ماموگرافی
ماموگرافی دارای دو نوع آزمایش است:
ماموگرافی تشخیصی که توده و علائم سرطان سینه را نشان میدهد و معمولا دکتر به همین منظور آن را تجویز میکند. در این روش از دُز بالاتری از اشعه ایکس استفاده میشود و از سینهها در چندین زاویه مختلف عکاسی میشود.
ماموگرافی غربالگری معمولا از طرف پزشکان به عنوان یک آزمایش روتین برای بررسی علائم سرمان و بررسی تغییرات سینه تجویز میشود.
ماموگرافی از چه سنی باید انجام شود؟
پزشک با دیدن هر نشانهای، آزمایش ماموگرافی تجویز میکند اما این موضوع برای بانوانی که در دهه چهل زنگی خود هستند، کمی متفاوت است.
به توصیه بسیاری از کارشناسان زنان ۴۰ ساله و بالاتر باید هر یک تا دو سال یکبار در کنار آزمایشهای چکاپ کامل زنان یک آزمایش ماموگرام داشته باشند. البته انجمن سرطان آمریکا توصیه میکند که شروع منظم غربالگری در سن 45 سالگی باشد. لازم است بدانید اگر سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان سینه داشته باشید، ممکن است که پزشک، غربالگری زودتر را توصیه کند و از ابزارهای اضافی تشخیص استفاده کنند.
ماموگرافی مشکوک چیست و تجویز آن چه معنایی دارد؟
در صورتیکه پزشک آزمایش ماموگرام را به عنوان تست روتین برای بررسی سرطان یا تغییرات سینه برایتان تجویز کرد، به عنوان آزمایش ماموگرام غربالگری شناخته میشود. در این نوع آزمایش، چندین عکس اشعه ایکس از هر پستان بیمار گرفته میشود.
اگر یک توده یا هر علامت دیگری از سرطان پستان داشته باشید، پزشک شما یک ماموگرام تشخیصی را تجویز میکند. اگر شما دارای پروتز پستان هستید، احتمالا به یک ماموگرام تشخیصی نیاز خواهید داشت. ماموگرامهای تشخیصی، گستردهتر از ماموگرام های غربالگری هستند و دقت بسیار بالاتری دارند. معمولا این نوع عکسبرداری نیاز به اشعه ایکس بیشتری دارد تا نماهای سینه را از موقعیت های مختلف بدست آورد. رادیولوژیست شما همچنین ممکن است مناطق خاصی را مورد توجه قرار دهد.
انجام آزمایش ماموگرافی شرایط خاصی دارد؟
اگر پزشک برای شما آزمایش ماموگرافی تجویز کرده، باید در روز انجام آزمایش دستورات خاصی را دنبال کنید. مثلا نمیتوانید از دئودورانتها، پودرهای بدن یا عطرها استفاده کنید. همچنین، نباید هیچ پماد یا کرم را به سینه یا زیر بغل خود بمالید. این مواد میتوانند تصاویر را منحرف کنند یا مشابه کلسیفیکاسیونها یا رسوبات کلسیم دیده شوند ، بنابراین مهم است که از استفاده از آنها اجتناب کنید.
اگر باردار یا شیرده هستید، قبل از آزمایش، رادیولوژیست خود را مطلع سازید. معمولا در چنین موقعیتهایی نمیتوانید ماموگرافی غربالگری انجام دهید، اما در صورت لزوم، پزشک میتواند از دیگر روشهای غربالگری مثل اولتراسوند استفاده کند.
ماموگرافی چگونه انجام میشود؟
دستگاه انجام ماموگرام یک مخزن مستطیل شکل است و لوله تولیدکننده اشعه ایکس درون آن قرار دارد. این دستگاه بهصورت اختصاصی برای معاینه سینه بهوسیله اشعه ایکس استفاده میشود و تجهیزات خاصی در آن تعبیه شده است. ساختار این دستگاه به شکلی است که فقط سینه در معرض اشعه ایکس قرار میگیرد. این دستگاه در حین غربالگری ماموگرافی، تصاویر سه بعدی معمولی و سنتز شده و عکس دو بعدی از هر سینه میگیرد.
برای نگه داشتن پستان زنان، دستگاهی متصل به این دستگاه قرار دارد که پستان را نگه میدارد و فشرده میکند. در نتیجه سینه در موقعیت مناسب قرار میگیرد و تصاویر مختلف در زوایای متفاوت ثبت میشود.
برای انجام ماموگرافی، ابتدا تمام زیورآلات و لباسها در بالاتنه را باید دربیاورید و روپوش مخصوص بپوشید. بسته به نوع دستگاه و امکانات مرکز تصویربرداری که به آن مراجعه کردهاید، امکان دارد این آزمایش به صورت ایستاده یا نشسته از شما گرفته شود.
هر سینه شما روی یک صفحه از اشعه به صورت مسطح در دستگاه قرار میگیرد. در این دستگاه سینهها به وسیله یک کمپرسور برای صاف شدن و وضوح عکسها، فشار داده میشوند. همچنین بهتر است که برای جلوگیری از تار شدن عکسها، نفس خود را حبس کنید.
امکان دارد در زمان انجام آزمایش ماموگرافی، موقعیت ایستادن خود را برای گرفتن عکس از هر سینه تغییر دهید. به هر حال تصویری که در ماموگرافی ثبت میشود از بالا به پایین و از نمای روبرو به صورت زاویهدار است. این آزمایش معمولا تا 30 دقیقه طول میکشد.
تفسیر ماموگرافی چگونه انجام میشود؟
تصاویری از یک آزمایش ماموگرافی میتواند در تشخیص کلسیفیکاسیون یا رسوبات کلسیم، در سینه کمک کند. وجود کلسیفیکاسیون نشانه سرطان نیست. این آزمایش همچنین میتواند کیست سینه و کیسههای پر شده با مایع را که ممکن است در طی دوره قاعدگی اتفاق بیفتد را به همراه هر نوع توده سرطانی یا غیر سرطانی تشخیص دهد.
یک سیستم تشخیصی جهانی برای خواندن ماموگرافی به نام BI-RADS یا سیستم گزارش تصویری و پایگاه داده تصویربرداری پستان وجود دارد. در این سیستم، هفت دسته از صفر تا شش وجود دارد. هر دسته توصیف میکند که آیا عکسهای بیشتری مورد نیاز هستند و این که آیا یک منطقه احتمالا دارای یک توده خوش خیم (noncancerous) یا سرطانی است.
هر دسته دارای برنامه پیگیری خود است. اقدامات در طرح پیگیری ممکن است شامل جمعآوری تصاویر اضافی، ادامه آزمایشات منظم، قرار ملاقات برای پیگیری در شش ماه یا انجام بیوپسی باشد.
در نهایت دکتر نتایج را بررسی کرده و مراحل بعدی را در طی یک جلسه ویزیت پیگیری توضیح میدهد.
عوارض جانبی ماموگرافی چیست؟
همانند هر نوع عکس برداری با استفاده از اشعه ایکس، فرد در معرض یک مقدار بسیار کمی از تابش در طول ماموگرافی قرار میگیرد. با این حال، خطر مواجهه با آن بسیار پایین است. اگر بیمار یک زن باردار است و قبل از تاریخ زایمان باید آزمایش ماموگرافی بدهد، معمولا در طول پروسه یک پیش بند سربی به او پوشانده میشود.
ماموگرافی مثبت کاذب چیست؟
تقریبا بین 5 تا 15 درصد از آزمایشهای غربالگری ماموگرافی ممکن است برای تشخیص صحیح نیاز به آزمایش مجدد یا سونوگرافی داشته باشند. گاهی ممکن است که موارد غیرطبیعی در آزمایش دیده شود و همین موجب ماموگرافی مثبت کاذب شود. این اتفاق بیشتر برای سنین بین 40 تا 49 سال اتفاق میافتد و درصد احتمال آن، 30 درصد است.
آیا با وجود ایمپلنت سینه میتوان آزمایش ماموگرافی انجام داد؟
وجود پروتز و ایمپلنت گرفتن عکس و تفسیر نتیجه آزمایش ماموگرافی را سخت میکند اما با این وجود راهی برای پایین آوردن میزان خطا هست. برای گرفتن عکس ماموگرافی از سینه در بیمارانی که دارای پروتز هستند، باید با دقت سینهها را فشرده کرده تا بدون پارگی پروتز، دید لازم از داخل قفسه سینه ایجاد شود.
فرق ماموگرافی و سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی با امواج صوتی کار می کند و دارای خطا است. همچنین این روش نمی تواند رسوبات کلسیمی را نشان دهد؛ این رسوبان از اولین نشانههای ابتلا به سرطان سینه هستند. اینها همپی در شرایطی هستند که آزمایش ماموگرافی با اشعه ضعیف شده ایکس و امواج الکترومغناطیسی با کمترین میزان خطا آزمایش را انجام می دهد.
آیا آزمایش ماموگرافی درد دارد؟
این آزمایش در مجموع دردناک نیست ولی با فشرده شدن سینهها روی صفحه اشعه ایکس امکان دارد مقداری احساس درد در فرد ایجاد کند.
نکات مهم در زمینه آزمایش ماموگرافی که باید از آنها اطلاع داشته باشید
در طول فرایند، پزشک شما تصاویر را همانطور که گرفته شده، بررسی خواهد کرد. اگر چیزی مشخص نباشد یا نیاز بیشتری به توجه داشته باشد ممکن است عکسهای اضافی که زوایای مختلف را نشان میدهند، تجویز کند. اگر این عمل به طور مداوم اتفاق بیوفتد نباید باعث ناراحتی یا وحشت شما شود.
گاهی اوقات ماموگرافی دیجیتال در صورت وجود موارد خاص مورد استفاده قرار میگیرد. این روش مخصوصا برای زنان کمتر از 50 سال که معمولا سینههای متراکمتری نسبت به زنان مسن دارند، مفید است.
یک ماموگرام دیجیتال اشعه ایکس را به یک تصویر الکترونیکی از سینه تبدیل میکند که روی کامپیوتر ذخیره میشود. تصاویر بلافاصله قابل مشاهده هستند، بنابراین رادیولوژیست شما مجبور نیست که منتظر تصاویر باشد. این رایانه هم چنین میتواند به پزشک کمک کند تا تصاویری را که ممکن است در یک ماموگرام ساده دیده نشود، به راحتی مشاهده کند.
سنجش تراکم استخوان
سنجش تراکم استخوان (به انگلیسی: Bone Mineral Densitometry) یا به اختصار BMD روش متداول برای سنجش مقدار تراکم استخوانهای بدن است. در این روش که مقدار وزن مواد معدنی استخوان رادر هر سانتیمتر مربع اندازه میگیرند[۱] یک معیار نسبی از مواد معدنی استخوان را بدست میدهد ولی چگالی واقعی استخوان سنجیده نمیشود. کاربرد بالینی آن برای اندازهگیری غیر مستقیم از مقدار پوکی استخوان بیمار میباشد.
چندین روش مختلف برای اندازه گیری توده استخوانی وجود دارد اما بیشترین روشی كه مورد استفاده قرار می گیرد روش DXA یا جذب دوگانه اشعه ایكس میباشد. با این روش، اندازه توده استخوانی در گردن استخوان ران، ستون فقرات، مچ دست یا تمام اسكلت بدن سنجیده میشود واغلب به آن اسكن استخوان گفته میشود. ارزشی كه برای توده استخوانی بوسیله اندازه گیری تولید می گردد را اصطلاحاً تراكم معدنی استخوان یا BMD می نامند و نام كلی كه برای آزمایشهای اندازه گیری تراكم استخوان بكار می رود تراكم سنجی استخوان یا دانزیتومتری استخوان میباشد.
جدیدترین دستگاه اسكن استخوان میتواند این اندازه گیری ها را در عرض فقط چند دقیقه انجام دهد در حالیكه دستگاههای قدیمی تر این كار را در عرض ۲۰ یا ۳۰ دقیقه انجام می دادند. گرچه از اشعه ایكس برای اندازه گیری استفاده میشود اما مقدار اشعه ای كه بكار می رود بسیار جزئی میباشد و ضرری ندارد. بنابراین می توان از آن حتی در كودكان و خانمهای حامله هم در صورت نیاز استفاده نمود بدون اینكه خطری متوجه آنها باشد.
برای اندازه گیری توده استخوان توسط اسكن استخوان، شخص باید روی یك تخت دراز بكشد.
وقتی توده استخوانی در ستون فقرات اندازه گیری میشود، یك بالش مربع شكل در زیر رانها گذاشته میشود (این كار برای مستقیم شدن قسمت پایینی ستون فقرات تا جای ممكن صورت می پذیرد). یك میله نازك فلزی بر روی محلی كه قرار است انداه گیری شود بالا و پایین می رود و بر خلاف سایر دستگاههای اسكن، در اینجا هیچگونه تونلی وجود ندارد كه بیمار به داخل آن برود. هیچ نیازی نیست كه لباسها درآورده شود، گرچه لباسهایی كه دارای اشیاء یا تكمه های فلزی هستند باید قبل از انجام اسكن درآورده شوند. همچنین هیچ تزریقی در این آزمایش انجام نمی گیرد.
روش دیگری كه بوسیله آن می توان توده استخوانی را اندازه گیری نمود، استفاده از اولتراسوند (سونوگرافی) است كه به آن BUA گفته میشود. از این روش معمولاً برای استخوان پاشنه پا استفاده میشود.
محدودیت های اشعه ایكس:
برای تشخیص شكستگی ها در پوكی استخوا معمولاً از اشعه ایكس استفاده میشود. با این حال، در تعیین كاهش توده استخوانی خیلی سودمند نیستند زیرا تراكم استخوان در یك دستگاه اشعه ایكس، بستگی به تعدادی عوامل تكنیكی خود اشعه ایكس و نیز مقدار واقعی استخوان دارد.
اینطور گفته میشود كه كاهش توده استخوانی فقط وقتی می تواند به خوبی دیده شود كه استخوانها نیمی از تراكم طبیعی خود را داشته
باشند! بنابراین استخوانهای نازك در یك رادیوگرافی را باید جدی درنظر گرفت، اما كاهش توده استخوانی را اغلب نمی توان در یك عكس رادیوگرافی ساده تشخیص داد.
در حال حاضر، رادیوگرافی با اشعه ایكس تنها روشی است كه برای تشخیص شكستگی های ستون فقرات بطور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند. گرچه دستگاههای جدید DXA می توانند تصاویر بسیار واضحی از ستون فقرات بگیرند و ممكن است در نهایت از آنها برای تشخیص شكستگی های ستون فقرات استفاده شود. یك مزیت مهم این روش آن است كه مقدار اشعه ایكسی كه در روش DXA بكار می رود بسیار كمتر از دستگاههای رادیوگرافی معمولی است.
آیا تمام نواحی بدن را می توانیم با این روش چك كنیم؟
خیر، تست سنجش تراكم استخوان تمام بدن را چك نمی كند و معمولاً برای سنجش تراکم استخوان در ناحیه ی كمر و لگن به کار می رود، به طوری كه سر استخوان ران و از مهره اول تا چهارم كمر تست می شود.
بقیه نواحی بدن چطور؟
كلاً اگر در یكی از این نواحی، پوكی استخوان وجود داشته باشد، ما فرد را بیمار می دانیم، مخصوصاً اینكه شكستگیهای نگران كننده بیشتر در این دو ناحیه است. ولی اگر كسی در این دو ناحیه پوكی نداشته باشد، نرمال به حساب می آید.
اگر كسی در ناحیه مچ دست یا پاشنه ی پا شكستگی داشت، چطور؟
البته دستگاههای دیگری هم هستند كه به طور اختصاصی برای تشخیص پوكی استخوان نواحی دیگر مثل مچ دست یا پاشنه ی پا به كار می روند، ولی این دستگاهها برای تشخیص صددرصد نیستند.
شما گفتید سن ابتلا به پوكی استخوان بالای ۶۵ سال در نظر گرفته شده، اما با وجود عوامل خطری كه به آنها اشاره كردید، می توانیم بگوییم این سن در حال كاهش است؟
در مورد اینكه سن پوكی استخوان كاهش پیدا كرده یا نه، دلیلی نداریم، ولی می توانیم بگوییم كه بعضی از این عوامل خطر در كشور ما بیشتر هستند، مثل كمبود ویتامین D كه در حال حاضر۸۰ درصد مردم در كشور ما از كمبود این ویتامین رنج می برند.
با این حال بنیاد بینالمللی پوكی استخوان، یك پرسشنامه یك دقیقهای دارد و در واقع مردم خودسنجی می كنند و با نشان دادن این فرم به پزشك خود مشخص می شود كه باید تست تراكم استخوان بدهند یا نه. اما نكته تلخ این است كه در واقع جامعه جوان ما كه ۴۵ درصد جمعیت را تشكیل می دهد، با وجود این عوامل خطر، به طرف پوكی استخوان پیش می روند.
این تصور وجود دارد كه خانمها بیشتر از آقایان در معرض این عوامل خطر و در نتیجه پوكی استخوان هستند. اینطور نیست؟
بله، در همه جای دنیا این بیماری در خانمها بیشتر است. چون در خانمها نه تنها عوامل خطر عمومی، بلكه كاهش سطح هورمونهای جنسی در یائسگی، باعث كاهش تراكم استخوان می شود. پس انتظار داریم كه خانمها زودتر به این بیماری برسند تا آقایان.
این امر نمی تواند منجر به غفلت از این بیماری در آقایان شود؟
نكته مهم همینجاست، چون مردان از این بیماری مصون نیستند. پوكی استخوان در مردان ممكن است كمتر باشد، ولی عوارض این بیماری در آنها بیشتر است.
كمی در مورد شكستگیهای ناشی از این بیماری توضیح دهید و اینكه چه عواقبی در نتیجه این شكستگیها در انتظار بیمار است؟
این شكستگیها در ۵۰ درصد موارد برای فرد ناتوانی ایجاد می كند، به طوری كه این افراد هیچگاه مثل سابق نمی شوند. همچنین ۲۰ درصد از افراد به كلی ناتوان می شوند و ۲۰ درصد هم فوت می كنند.
كدام قسمت از نواحی بدن بیشتر در معرض شكستگی قرار دارند؟
شكستگیها در تمام بدن است، ولی از نظر اهمیت می توان به شکستگی گردن، ران، ستون فقرات كه منجر به سیاتیك شدید می شود یا عصب را قطع كند و مچ دست به خصوص در خانمها اشاره کرد. در حقیقت كسی كه دچار پوكی استخوان می شود، شكننده می شود و ممكن است حتی با یك سرفه یا عطسه دندههایش بشكند و همین دنده شكسته شده وارد ریه شود.
شكستن استخوان گردن هم درد وحشتناكی را به دنبال دارد.
نقش ژنتیك را تا چه حد در بروز این بیماری می توانیم موثر بدانیم؟
۷۰ درصد پوكی استخوانها مربوط به ژنتیك است به این معنا كه كسی كه یك نفر از بستگان درجه اولش دچار شكستگی شده یا پوكی استخوان دارد، در معرض خطر ماژور است و این افراد بیشتر باید مورد توجه قرار گیرند.
آیا پوكی استخوان را در كودكان هم می توان تعریف كرد؟
بله، به خصوص كودكانی كه كورتون مصرف می كنند. ولی مشكل اینجاست كه همه دستگاهها نمی توانند این بیماری را در كودكان تشخیص دهند. برای همین این تشخیص به پزشكانی واگذار می گردد كه با كودكان در معرض خطر مواجه هستند، مثل كودكان تالاسمی یا كودكان مبتلا به پركاری تیروئید یا كودكانی كه مادران مبتلا به پاراتیروئید دارند.
ام.آر.آی
در ام آر آی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی ستون فقرات از مگنتهای قوی، امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای گرفتن تصاویر بسیار واضح و دقیق از ستون فقرات استفاده میشود. این آزمایش برای بررسی مشکلات ستون فقرات مانند درد پایین کمر، درد گردن، بی حسی، گزگز و ضعف دستان و پاها به کار برده میشود. در ام آر آی، کل ستون فقرات یا فقط بخشی از آن مورد عکسبرداری قرار میگیرد. برخلاف عکسبرداری به وسیله اشعه ایکس و سی تی اسکن در ام آر آی از اشعههای مضر استفاده نمیشود.
دلایل انجام ام آر آی کمر
• بررسی آناتومی و تراز بودن ستون فقرات
• شناسایی ناهنجاریهای مادرزادی مهرهها یا نخاع
• تشخیص آسیبدیدگیهای استخوانها، دیسکها یا نخاع پس از وارد آمدن ضربه به ستون فقرات
• بررسی عارضههای دیسکهای بین مهرهای مانند تحلیل، فتق یا بیرونزدگی دیسک و بیماریهای مفصلی بین مهرههای که هر دو باعث بروز درد در پایین کمر و درد سیاتیک (درد کمر که تا پایین پا انتشار دارد) میشوند.
• بررسی مشکلات احتمالی دیگری که باعث بروز کمر درد میشوند (شکستگیهای فشاری یا تورم استخوانی)
• بررسی و ارزیابی فشردگی نخاع و عصبها
• بررسی التهاب نخاع یا عصبها
• بررسی عفونتهای ستون فقرات، دیسکها و محتویات ستون فقرات شامل نخاع یا پوشش آن
• بررسی تومورهایی که از مهرهها شروع شده یا به سمت مهرهها، نخاع، عصبها یا بافتهای نرم اطراف آنها گسترش یافته است.
• کمک به برنامهریزی برای انجام عمل جراحی ستون فقرات مانند برداشتن فشار از روی عصبها، فیوژن ستون فقرات یا تزریق استروئیدها به منظور کاهش درد در ستون فقرات. این تزریقها معمولاً با هدایت سی تی انجام میشوند.
• بررسی تغییرات ستون فقرات مانند اسکارهای باقیمانده یا عفونتها پس از عملهای جراحی
اقدامات و مراقبتهای قبل از ام آر آی ستون فقرات
خوردن / آشامیدن
شما میتوانید مطابق رویه معمول خود بخورید، بیاشامید و داروهای خود را مصرف کنید.
لباس پوشیدن
شما باید کلیه لباسها و متعلقات شخصی خود را تعویض کرده و لباس کامل بیمارستانی بپوشید. به شما کمدی برای قرار دادن وسایلتان تحویل داده میشود. لطفاً همه جواهرات و اشیا گرانقیمت و ارزشمند خود را در خانه گذاشته و همراه خود نیاورید.
آلرژی
اگر شما واکنشهای آلرژیک نسبت به داروهای درمانی مورد استفاده دارید به پزشک خود اطلاع داده تا داروهای لازم را برای شما تجویز نماید. احتمالاً این داروها را باید 24، 12 و 2 ساعت قبل از انجام آزمایش مصرف کنید.
داروهای ضد اضطراب
اگر شما به دلیل ابتلا به کلاستروفوبیا به داروهای ضد اضطراب نیاز داشته باشید با پزشک خود صحبت کنید تا این داروها را برای شما تجویز نماید. لطفاً توجه داشته باشید که شما باید یک نفر همراه با خود داشته باشید که پس از انجام آزمایش شما را به منزل ببرد.
وجود فلزات در بدن
اگر شما در بدن خود فلزاتی داشته باشید که آنها را قبل از انجام فرایند خارج نکرده یا از خود دور نکرده باشید ممکن است آزمایش شما به تأخیر افتاده، دوباره برنامهریزی شده یا کنسل شود. ممکن است پزشک بر اساس بیماری شما توصیههایی برای آمادهسازی قبل از انجام این آزمایش داشته باشد. زمان مراجعه و ویزیت باید اطلاعات زیر را برای پذیرش ارائه کنید:
• اگر از پیس میکر استفاده میکنید یا دریچههایی در قلب خود کاشتهاید
• اگر هر نوع پمپ کاشتنی مانند پمپ انسولین استفاده میکنید.
• اگر از پلیت ها، پینها، ایمپلنتها، گیرههای فلزی یا کلیپس های آنوریسم استفاده میکنید.
• اگر باردار هستید یا فکر میکنید که ممکن است باردار باشید.
• اگر گوشواره یا وسایل مشابه دارید
• اگر از پچ های دارویی استفاده میکنید
• اگر از خط چشم استفاده میکنید یا تتو و خالکوبی انجام دادهاید
• اگر تا کنون گلوله خوردهاید
• اگر شما با فلزات کار میکنید (به عنوان مثال سنگ فرز یا دستگاه جوش)
• اگر در هر قسمتی از بدن شما قطعات فلزی وجود دارد
• اگر نمیتوانید به مدت 30 تا 60 دقیقه دراز بکشید.
دستگاه های آم آر آی چه شکلی است؟
دستگاه ام آر آی یک دستگاه بلند و به شکل لولهای باریک است که هر دو سر آن باز است. یک مگنت دور این لوله قرار دارد. شما روی تخت آن دراز کشیده و به داخل لوله هدایت میشوید. برخی دستگاههای ام آر آی دریچههای بزرگتری داشته یا ممکن است از کنار باز شوند بنابراین نیاز نیست که شما به داخل دستگاه کشیده شوید. اگر شما اضافه وزن دارید یا از مکانهای تنگ میترسید این دستگاه برای شما مناسب است.
نحوه انجام ام آر آی
قبل از انجام برخی آزمایشهای ام آر آی ممکن است نیاز باشید که برخی موارد رنگی در سیاهرگ دست شما تزریق شود. این کار به پزشک کمک میکند که عفونتها، تومور و مشکلات دیسکی را در ستون فقرات شما با وضوح بیشتری مشاهده کند. به رنگی که معمولاً در ام آر آی استفاده میشود گادولینیوم گفته میشود. ممکن است تا دقایقی پس از تزریق این رنگ شما احساس سوزش یا سرما کنید همچنین ممکن است دهان شما شور شده یا طعم فلز بگیرد. شما روی تخت دستگاه خوابانده شده و به داخل دستگاه ام آر آی هدایت میشوید. برای این که در هنگام انجام این تست وضعیت بدن شما ثابت بماند ممکن است از نوارها و بندهایی برای بستن بدن استفاده شود. رادیولوژیست یا تکنسین دستگاه پشت کامپیوتر در اتاق دیگری مینشیند. آنها صدای شما را میشنوند، شما را میبینند و میتوانند در تمام مدت با شما صحبت کنند. گاهی اوقات به اعضای خانواده یا دوستان شما اجازه داده میشود که وارد این اتاق شوند. غالباً تست ام آر آی در چند مرحله انجام میشود.
هر مرحله ممکن است از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد. شما باید در طول انجام آزمایش در هر مرحله کاملاً ثابت بمانید. دستگاه ام آر آی یک میدان مغناطیسی بسیار قوی اطراف شما ایجاد میکند. کامپیوتر سیگنالها را از دستگاه ام آر آی دریافت کرده و از آنها برای ایجاد تصاویر استفاده میکند. در هر عکس یک قسمت نازک از بدن شما دیده میشود. در هنگام انجام این آزمایش شما هیچ گونه دردی احساس نمیکنید اما ممکن است در قسمتهای اطراف ستون فقرات که در حال اسکن شدن است کمی احساس گرما داشته باشید. در هنگام ثبت تصاویر ممکن است شما صداهایی از دستگاه بشنوید. استفاده از هدست یا گوشی به شما کمک میکند که صداهایی که باعث آزار شما میشوند را نشنوید. شما حتی میتوانید به موزیک گوش دهید. این آزمایش ممکن است از 30 دقیقه تا یک ساعت یا بیشتر طول بکشد که به این بستگی دارد که چه میزان از ستون فقرات شما تحت اسکن قرار میگیرد. پس از انجامام آر آی ستون فقرات، شما میتوانید بلافاصله به فعالیتهای روزمره خود بپردازید اما اگر قبل از انجام آزمایش از داروهای آرامبخش استفاده کردهاید باید صبر کنید تا اثر این داروها از بین برود.
مراقبتهای بعد از ام آر آی ستون فقرات
شما باید به آرامی از روی تخت اسکن برخیزید زیرا ممکن است به دلیل این که مدت زیادی دراز کشیده بودید دچار سرگیجه شوید. اگر قبل از انجام آزمایش از هر گونه داروی آرامبخش استفاده کردهاید باید صبر کنید تا اثر این داروها برطرف شود. همچنین شما پس از انجام این تست باید از رانندگی کردن نیز خودداری کنید. اگر در هنگام انجام آزمایش از رنگ کنتراست استفاده شده باشد، شما باید مدتی تحت نظارت قرار گیرید زیرا ممکن است دچار عوارض جانبی یا واکنشهایی نظیر خارش، تورم، راش یا مشکلات تنفسی شوید. اگر شما پس از انجام آزمایش و در منزل دچار درد، قرمزی و تورم در ناحیه تزریق رنگ شدید باید به پزشک خود اطلاع دهید زیرا ممکن است نشانه بروز عفونت یا واکنشهای دیگر باشد. در غیر این صورت نیاز به انجام هیچ گونه مراقبتی پس از انجام تست ام آر آی ستون فقرات وجود ندارد. شما میتوانید مطابق معمول، رژیم غذایی و فعالیتهای خود را ادامه دهید مگر این که پزشک توصیه دیگری به شما کرده باشد. پزشک ممکن است به شما دستورالعملهای دیگری نیز برای پس از انجام ام آر آی بدهد که به وضعیت شما بستگی دارد.
محدودیتهای ام آر آی ستون فقرات چیست؟
• در صورتی که شما کاملاً ثابت بمانید و نفس خود را نیز در هنگام تصویربرداری حبس کنید، تصاویری با کیفیت بسیار بالا از ستون فقرات شما گرفته میشود. اگر شما مضطرب و سراسیمه باشید یا درد شدیدی داشته باشید، ممکن است دراز کشیدن به صورت ثابت برای شما در حین انجام آزمایش دشوار باشد.
• ممکن است افرادی که بسیار چاق باشند نتوانند وارد برخی انواع دستگاههای ام آر آی شوند.
• وجود ایمپلنتهای کاشتنی یا وسایل فلزی دیگر ممکن است باعث شوند که تصاویر گرفته شده شفاف نباشند زیرا بر میدان مغناطیسی تأثیر میگذارند. حرکت کردن بیمار حین انجام آزمایش نیز باعث عدم وضوح تصاویر گرفته شده میشود.
• ضربان بسیار نامنظم قلب نیز ممکن است در کیفیت تصاویری که بر اساس فعالیتهای الکتریکی قلب مانند الکتروکاردیوگرافی گرفته میشود تأثیر منفی داشته باشد
• معمولاً انجام ام آر آی برای بیمارانی که به شدت آسیب دیدهاند توصیه نمیشود. به هر حال این یک تصمیم پزشک است و دلیل آن نیز این است که دستگاههای ترکشن و بسیاری از تجهیزات مورد استفاده برای زنده نگه داشتن بیمار در تصاویر ام آر آی اختلال ایجاد میکنند و باید از محیط عکسبرداری دور نگه داشته شوند. به علاوه، این آزمایش طولانیتر از روشهای دیگر عکسبرداری مانند عکسبرداری به وسیله اشعه ایکس یا سی تی اسکن است و نتایج آن نیز به سرعت آماده نمیشود که در صورت بروز آسیبدیدگیهای شدید مطلوب نیست.
• با این که هیچ دلیلی وجود ندارد که ثابت کند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی برای جنین مضر است اما معمولاً به زنان باردار توصیه میشود که از انجام تست ام آر آی در اولین سه ماهه بارداری خودداری کنند مگر این که از نظر پزشکی انجام آن ضرورت داشته باشد.
• معمولاً هزینه انجامام آر آی و زمان انجام آن نسبت به سایر روشهای تصویربرداری بیشتر و طولانیتر است.
• در برخی بیماران، شکستگیهای مهرهای ممکن است در سی تی اسکن بهتر مشخص شوند.
خطرات و عوارض جانبی ام آر آی کمر
• انجام ام آر آی در زمانی که بر اساس راهنماهای ایمنی انجام شود تقریباً هیچ خطری برای بیشتر بیماران ندارد
• اگر از داروهای آرامبخش استفاده شود، احتمال رخوت بیش از حد وجود دارد. به هر حال، تکنسین یا پرستار علائم حیاتی شما را بررسی میکند تا احتمال بروز خطر به حداقل برسد.
• با این که میدان مغناطیسی قوی به خودی خود مضر نیست، دستگاههای پزشکی کاشته شده در بدن که حاوی مواد فلزی هستند ممکن است در این میدان اختلال ایجاد کرده یا باعث بروز مشکلاتی حین انجامام آر آی شوند.
• فیبروز سیستمی نفروژنیک ممکن است اتفاق بیفتد اما به ندرت، این عارضه ممکن است در اثر تزریق مقادیر زیاد مواد رنگی حاوی گادولینیوم در افرادی که مشکلات کلیوی دارند اتفاق بیفتد. قبل از تزریق مواد رنگی باید عملکرد کلیهها مور بررسی قرار گیرد تا احتمال بروز عوارض جانبی به حداقل برسد.
• احتمال بروز واکنشهای آلرژیک در اثر تزریق مواد کنتراست نیز به میزان کم وجود دارد این واکنشها معمولاً خفیف بوده و به راحتی میتوان آنها را به کمک دارو کنترل کرد. اگر شما علائم آلرژیک داشتید، پزشک مرکز برای ارائه کمکهای فوری به شما حاضر خواهد شد.
ام.آر.آی یا سی.تی.اسکن؛ کدام بهتر است؟
ام.آر.آی دستگاهی است که با استفاده از امواج مغناطیسی و آهنربا تمام اتمهای بدن انسان را آهنربایی كرده و بعد تصویر این اتمها را به وسیله امواج ثبت میکند. ام.آر.آی قادر است تغییرات بیماریها را در مراحل اولیه و با دقت بسیار بالا نشان دهد. برای مثال چند دقیقه بعد از سکته مغزی میتوان با کمک DWI ام.آر.آی محل دقیق سکته را مشخص و از لحاظ درمانی برای آن برنامهریزی كرد و تصمیم گرفت که آیا لخته باید درآورده شود یا خیر.
در مورد سرطانها نیز ام.آر.آی قادر است هم در تشخیص اولیه سرطان و هم در برنامهریزی و بررسی سیر درمان بسیار کمککننده باشد. میتوان گفت ام.آر.آی در آینده اساس تشخیص خواهد بود بنابراین مسئولان کشور باید در زمینه استفاده از ام.آر.آی برای تشخیص بیماریها سرمایهگذاری بیشتری انجام دهند. اینطور به نظر میرسد که حداقل در 10 تا 15 سال آینده بهترین و دقیقترین دستگاه در درمان بیماریها از لحاظ تصویربرداری ام.آر.آی خواهد بود.
اشعهاش از یک لامپ مهتابی هم کمتر است!
اشعه ام.آر.آی بسیار ضعیف است و قدرت آن از لحاظ رادیوفرکوئنسی حتی از یک لامپ مهتابی کمتر است بنابراین خطری را متوجه انسان نمیکند و از لحاظ تکرار محدودیتی برای انجام آن وجود ندارد. یکی از مزایای ام.آر.آی این است که در بارداری هم میتوان از آن بهره برد و از جنین تصویربرداری کرد. مدت زمان لازم برای انجام ام.آر.آی بستگی به نوع ام.آر.آی دارد. برخی دستگاهها حدود 20 دقیقه و برخی حدود 10 دقیقه زمان میبرند اما به طور معمول هر ام.آر.آی طی 10 تا 15 دقیقه انجام میشود.
كارت بانكيتان نسوزد
هنگام انجام ام.آر.آی نباید اجسام فلزی به همراه داشت. این اجسام بسته به سایزشان باعث اختلال در ناحیه تصویربرداری میشود. برای مثال اگر فردی در کمرش پلاتین داشته باشد تصویر ناحیه جراحی شده کاملا اعوجاج پیدا میکند. بیمارانی که دارای اجسام خارجی مثل کلیپس در درمان آنوریسم یا بادکنک مغزی یا دستگاه ضربان ساز قلب هستند نباید از ام.آر.آی استفاده کنند. ام.آر.آی موجب تخریب مدارهای الکترونیکی دستگاه ضربانساز قلب میشود و در عملکرد آن اختلال ایجاد میکند. اختلال و از کار افتادن دستگاه ضربانساز میتواند باعث اختلالات قلبی و حتی مرگ شود.
همچنین افرادی که دارای مفصل مصنوعی فلزی یا دریچه مصنوعی قلب فلزی هستند نمیتوانند از دستگاه ام.آر.آی استفاده کنند. جالب است بدانید کارتهای الکترونیکی مثل كارت عابر بانك با ورود به دستگاه
ام.آر.آی باطل میشود و میسوزد. موبایل نیز خود آسیب میبیند و هم به دستگاه ام.آر.آی صدمه وارد میسازد. وجود خالکوبی با رنگهای فلزی نیز موجب اعوجاج در تصویربرداری خواهد شد. توصیه این است که اگر مریضی خالکوبی دارد ام.آر.آی را انجام دهد و اگر خراب شد از دستگاههای دیگر استفاده کند.
دستگاهی با اشعه ضعیف شده
سی.تی. اسکن دستگاهی است که براساس میزان تضعیف اشعهای که از انسان میگذرد تصویربرداری میکند، یعنی از یک طرف اشعه داده میشود و از طرف دیگر اشعه گرفته میشود. بعد از آن میزان اشعه ضعیف شده در جهات مختلف محاسبه میشود و یک معادله چند مجهولی به دست میآید. سپس یک ماتریکس با ستونها و سطرهای متعدد تشکیل داده میشود و براساس آن Grayscale یا میزان سایه روشن روی صفحه کامپیوتر یا فیلم تغییر داده میشود و به این ترتیب تصویر تولید میشود.
جالب است بدانید کلمه الگوریتم که برای برنامهریزی دقیق تصویربرداری و سی. تی. اسکن استفاده میشود از نام خوارزمی، دانشمند بزرگ ایرانی گرفته شده است. علاوه بر این معادلات چند مجهولی خیام نیز در محاسبات سی.تی. اسکن و ام.آر.آی بسیار تعیینکننده بوده است.
اشعه کمتر، بهتر
سی.تی.اسکن با اشعه ایکس کار میکند. هر میزان اشعه می تواند خطرناک باشد درست مانند آلودگی هوا كه هرچه آلایندهها در هوا کمتر باشد برای سلامت بشر بهتر است بنابراین هرقدر اشعهای که میگیریم کمتر باشد سالمتر خواهیم بود. انسانهای روی زمین همواره در معرض پرتوها هستند. مهمترین پرتوهایی که ما را مورد تابش قرار میدهند پرتوهای کیهانی هستند که از فضا به زمین میآیند و به موجودات زنده برخورد میکنند.
خوشبختانه مکانیسمهای دفاعی موجود در جو زمین و بدن انسان اثرات این پرتوها را خنثی میکند. اثرات احتمالی اشعه ممکن است به صورت سرطان یا اختلالات ژنتیک ظاهر شود. اما میزان اشعهای که در پزشکی استفاده میشود در خیلی از موارد به خصوص در سنین بالا اثر سوئی برای فرد ندارد. آنچه ما را نگران میکند تاثیر احتمالی اشعه بر ژنتیک و سلولهای تناسلی (تخمکها و اسپرمها) است. این اشعه ممکن است بر این سلولها تاثیر سوء بگذارد و باعث ایجاد اشکال در نسل انسان شود.
چند وقت يك بار؟
فاصله زمانی لازم بین هر بار سی.تی.اسکن تعریف شده نیست. حداکثر دوز مجاز اشعه مشخص است و با تعداد عکسهایی که در حالت عادی برای افراد انجام میشود مشکلی پیش نخواهد آمد. یک فرد ممکن است سالی هشت بار سی.تی.اسکن انجام دهد و مشکلی هم پیدا نکند. البته تعداد افرادی که در سال هشت بار نیاز به سی.تی.اسکن داشته باشند، بسیار کم است. لازم به ذکر است که اشعه ایکس برای خانمهای باردار ممنوع است و این افراد نباید از طریق سی.تی.اسکن پرتوگیری شوند.
با این حال برای خانمهای شیرده مشکل چندانی وجود ندارد. وجود اجسام فلزی مانند پلاتین، جواهرات، سمعک و... حین استفاده از دستگاه سی.تی. اسکن خطری را متوجه بیمار نمیکند اما ممکن است عکس را خراب کند. همانطور که در ام.آر.آی از مواد کنتراست خوراکی و وریدی استفاده میشود در سی.تی. اسکن نیز برای تمایز هرچه بهتر بافتها میتوان از این مواد استفاده كرد. در رابطه با خوردن و آشامیدن قبل یا بعد از سی. تی. اسکن محدودیتی برای بیمار وجود ندارد. آخرین نکته هم اینکه هربار سی. تی. اسکن معمولا از 2 تا 5 دقیقه زمان میبرد.
اطلاعات تماس مرکز تصویربرداری دکتر سدیدی آبادان خوزستان
ادرس مرکز تصویربرداری دکتر سدیدی آبادان خوزستان : خوزستان ، آبادان ، خیابان امیرکبیر - خیابان پرویزی - رادیولوژی دکتر سدیدی
شماره تماس مرکز تصویربرداری دکتر سدیدی آبادان خوزستان : 06153226562
"اسکن طب این امکان را فراهم کرده است که به صورت کاملا رایگان و به راحتی جهت نوبت گرفتن برای سونوگرافی از مرکز تصویربرداری دکتر سدیدی آبادان خوزستان ، جهت نوبت گرفتن برای رادیولوژی از مرکز تصویربرداری دکتر سدیدی آبادان خوزستان ، جهت نوبت گرفتن برای ماموگرافی از مرکز تصویربرداری دکتر سدیدی آبادان ، جهت نوبت گرفتن برای سی تی اسکن از مرکز تصویربرداری دکتر سدیدی آبادان خوزستان ، جهت نوبت گرفتن برای ام ای ار از مرکز تصویربرداری دکتر سدیدی آبادان خوزستان ، جهت نوبت گرفتن برای سنجش تراکم استخوان از مرکز تصویربرداری دکتر سدیدی آبادان خوزستان ، جهت نوبت گرفتن برای رادیولوژی دندان از مرکز تصویربرداری دکتر سدیدی آبادان خوزستان اقدام نمایید "
شنبه
8:00 ق.ظ - 7:00 ب.ظ
یک شنبه
8:00 ق.ظ - 7:00 ب.ظ
دوشنبه
8:00 ق.ظ - 7:00 ب.ظ
سه شنبه
8:00 ق.ظ - 7:00 ب.ظ
چهارشنبه
8:00 ق.ظ - 7:00 ب.ظ
پنج شنبه
8:00 ق.ظ - 7:00 ب.ظ
جمعه
بسته شد
نوامبر 28, 2024 2:33 ب.ظ به وقت محلی
استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است. کلیه حقوق این سایت متعلق به اسکن طب میباشد.
افزودن دیدگاه