ام آر آی در دوران بارداری آیا برای جنین ضرر دارد؟ این یکی از سوالات اساسی مادران باردار که برای آنها اسکن ام آر آی نوشته میشود است.
در دوران بارداری هیچ چیز برای مادر مهمتر از سلامت کودک نیست. بارداری سالم به یک مادر سالم نیز بستگی دارد. اگر نگرانی در مورد سلامت خود یا فرزند متولد نشده تان وجود دارد، ممکن است نیاز به انجام یک اسکن برای کمک به تشخیص و درمان مادر یا جنین وجود داشته باشد.
اما همیشه این نگرانی وجود دارد که انجام اسکن نیز خود به تنهایی ممکن است آسیب رسان باشد. زیرا بافت های جنین در حال شکل گیری بسیار بسیار حساس و آسیب پذیر هستند و ممکن است با کوچکترین تحریک خارجی آسیب جبران ناپذیری ببینند. اما در طول بارداری بایستی به چه نکاتی توجه کرد؟
همانطور که ممکن است بدانید، اگرچه روشهای اسکن رادیولوژی به طور کلی ایمن در نظر گرفته میشوند، اسکنهایی که از فناوری اشعه ایکس استفاده نمیکنند خطر کمی دارند. در دوران بارداری، توصیه می شود از تمام اسکن هایی که از اشعه استفاده می کنند خودداری شود. بنابراین زنی که بچه دار است نباید تحت هیچ گونه عکسبرداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن قرار گیرد. اما اگر اسکن لازم باشد چه؟
در ادامه قصد داریم تا بررسی کنیم که اساسا در دوران بارداری برای به حداقل رساندن ریسک چه نکاتی بایستی توجه شود؟
اگر در دوران بارداری بیمار شوید، هم شما و هم فرزند متولد نشده تان بیمار می شوید. قبل از درمان، پزشک باید نیازهای پزشکی و شرایط سلامتی شما را که ممکن است بر شما و جنینتان تأثیر بگذارد، تعیین کند. ممکن است پزشک بخواهد برای شما اسکن ام آر آی یا آزمایش تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) را تجویز کند.
اگر علائمی دارید که نیاز به درمان یا نتایج معاینه دارند که نیاز به توضیح دارند، اما نمیتوانید تا پس از زایمان منتظر بمانید، پزشک ممکن است MRI را تجویز کند. لذا این سوال پیش می آید که آیا ام آر آی در دوران بارداری برای جنین ضرر دارد؟
سونوگرافی رایج ترین آزمایش تصویربرداری در دوران بارداری است. در سونوگرافی از امواج صوتی برای تولید تصاویر استفاده میشود. با این حال، اگر اولتراسوند پاسخ روشنی ارائه نکند، یا اگر سایر قسمت های بدن شما نیاز به تصویربرداری کاملتری داشته باشد، ممکن است برای به دست آوردن اطلاعات مورد نیاز پزشک، آزمایش MRI مورد نیاز باشد.
سی تی اسکن یا معاینات توموگرافی کامپیوتری (CT) ممکن است با خیال راحت در دوران بارداری انجام شود. با این حال، به جای استفاده از CT که از اشعه ایکس استفاده میکند، سونوگرافی یا MRI ترجیح داده می شود.
هنگام ارزیابی سلامت جنین، از فناوری اولتراسوند استفاده می کنیم، روشی کاملاً ایمن و غیر تهاجمی که تصاویر دقیقی از جنین درون شکم مادر ارائه می دهد. سونوگرافی بارداری ابزاری عالی برای بررسی سلامت جنین است. سونوگرافی همچنین می تواند در اسکن سایر نواحی بدن بیمار در صورت نیاز مفید باشد.
گاهی اوقات، چیزی در سونوگرافی مشاهده می شود که ممکن است نیاز به بررسی دقیق تر به جنین داشته باشد. یا شاید مادر باردار مشکلی را تجربه می کند و نیاز به اسکن داخلی است. در چنین حالتی بسیار مرسوم است که از اسکن MRI استفاده شود.
ام آر آی اسکنی است که از امواج رادیویی و آهنربا برای تولید تصاویر بسیار پیچیده از بدن بیمار استفاده می کند. دستگاه MRI از سیم پیچهایی برای انتقال امواج رادیویی استفاده میکند و سیگنالهای حاصل از آنها مجموعهای از تصاویر مقطعی ایجاد میکنند و درک چند بعدی از بافتهای بدن ایجاد میکنند.
به دلیل کیفیت بسیار بالایی که تصاویر MRI تولید می کنند، ابزار بسیار مفیدی در اختیار پزشکان جهت تشخیص و درمان قرار می دهد، که این اطلاعات هم برای مشکلات مادر باردار و هم برای نگرانی های سلامتی جنین بسیار حائز اهمیت است.
ام آر آی کمی بیشتر از سی تی اسکن یا اشعه ایکس طول می کشد و ممکن است برای کمک به تصویربرداری نیاز به استفاده از رنگ کنتراست خوراکی داشته باشد.
برخلاف اشعه ایکس و سی تی اسکن، MRI از اشعه یونیزان استفاده نمی کند. این امر باعث می شود که اسکن ام آر آی در نهایت ایمن تر باشد زیرا خطرات قرار گرفتن در معرض پرتو های پر انرژی اشعه ایکس وجود ندارد.
مطالعات تحقیقاتی متعددی برای ارزیابی خطرات احتمالی MRI بر روی زنان باردار و نوزادان آنها انجام شده است. در نتیجه این مطالعات، تا کنون هیچ عارضه جانبی به طور قطع نشان داده نشده است که از MRI انجام شده در دوران بارداری منتج شود.
MRI یک آزمایش بی خطر برای زنان باردار در نظر گرفته می شود. با این حال، برای کاهش خطرات احتمالی، ام آر آی در دوران بارداری معمولاً تا بعد از سه ماهه اول بارداری انجام نمی شود.
یک بیماری خوشایند نیست و یک بیماری مهم در دوران بارداری می تواند به ویژه جدی باشد. با این حال، کودک برای سالم ماندن و ادامه بارداری خود به مادر بستگی دارد. اگر کمک به بهتر شدن مادر به معنای انجام آزمایش MRI باشد، آنگاه برای سلامتی نوزاد نیز مفید خواهد بود.
برای برخی از معاینات MRI، ماده حاجب به نام گادولینیوم باید در ورید بازو تزریق شود.
در حالی که ماده کنتراست گاهی اوقات تصاویر MRI را بهبود می بخشد، به طور معمول در دوران بارداری استفاده نمی شود. مواد کنتراست تنها در صورتی برای معاینه استفاده می شود که پاسخگویی به سوالات پزشک ضروری باشد.
قبل از انجام عمل با یک رادیولوژیست (پزشک با تخصص در تصویربرداری پزشکی) برای اطمینان از ضروری بودن کنتراست مشورت می شود.
هیچ خطر ثابت شده ای برای زنان باردار یا نوزادان متولد نشده از معاینه MRI وجود ندارد. در طول 30 سال گذشته، هزاران زن باردار معاینه ام آر آی را انجام داده اند و هیچ اثر مضر شناخته شده ای برای جنین پیدا نشده است.
لذا به دلیل ترس از معاینه، نباید از معاینه MRI که برای تشخیص بیماری بالقوه جدی یا فوری مادران باردار لازم است، امتناع کرد. مهم ترین عامل برای داشتن یک کودک سالم، اطمینان از داشتن یک مادر سالم است. کودک به مادر بستگی دارد که خوب بماند و بارداری خود را به پایان برساند.
پس اگر بخواهیم به یک نتیجه گیری واحد برسیم می توانیم بگوییم که در دوران بارداری و به خصوص سه ماهه اول هیچ اسکنی به غیر از سونوگرافی معمولا مجاز نیست. در ادامه اگر شرایط خاصی برای مادر یا جنین پیش آمد که نیاز مبرم به انجام یک اسکن دقیق تر وجود داشت، تنها اسکن کم خطر تر (و یا با تقریب خوبی بی خطر) اسکن ام آر آی است.
پس اگر پزشک شما اسکن ام ر ای را به شما تجویز کرد به هیچ عنوان نگران نباشید و با خیال راحت نوبت اسکن ام آر ای از اسکن طب دریافت کنید.
به هیچ عنوان توصیه نمی شود که در دوران بارداری اسکن های رادیولوژی و سی تی اسکن انجام گردد. و چنانچه پزشک شما این اسکن ها را تجویز کرد حتما در مورد نگرانی های خود با او صحبت نمایید.
وبسایت تخصصی اسکن طب برای راحتی بیماران جهت اخذ نوبت اسکن ام آر آی به طراحی سامانه نوبت دهی اینترنتی تصویربرداری پزشکی نموده است در این سامانه بیماران میتوانند نزدیکترین مرکز تصویربرداری پزشکی نزدیک به خود را انتخاب کرده و با تماس با آنها سریعترین روش دریافت نوبت اسکن را تجربه کنند.