• اسکن کلیه (Kidney Scan) چیست:
اسکن کلیه جهت تشخیص خونرسانی و عملکرد بافت کلیه مورد استفاده قرار میگیرد، این اسکن مانند اسکنهای رایج در بخش پزشکی هسته ای براساس کیت داروی مورد استفاده برای اسکن نامگذاری میشود، که به دو صورت زیر انجام میشود:
الف) DMSA Scan: این اسکن عملکرد قشر کلیه ها را مورد بررسی قرار میدهد، که بیشتر برای عفونت کلیه ها (معمولا در اطفال) و یا بررسی کلیه های نابجا مورد استفاده قرار میگیرد.
ب) DTPA Scan (اسکن دینامیک کلیه با EC): این اسکن، خونرسانی و عملکرد ترشحی کلیه ها را مورد بررسی قرار میدهد، همچنین برای بررسی اختصاصی کلیه مانند مطالعه انسداد یا تنگی شریان کلیوی بکار میرود.
• روش اسکن کلیه (Kidney Scan):
اسکن کلیه با توجه به رادیوداروی تزریقی طبق روشهای زیر انجام می شود.
- DMSA Scan: با توجه به نوع درخواست پزشک معالج (اکثر مواقع متخصص قلب) و شرایط بیمار، قلب بیمار در حالت فعالیت با ورزش (با کمک دستگاه تردمیل) و یا با دارو (برای بیمارانی که قدرت فعالیت ورزشی را ندارند) مورد بررسی قرار میگیرد که همزمان با انجام این مرحله فشار خون و نوار قلب نیز توسط متخصص قلب کنترل میشود.
- DTPA Scan (اسکن دینامیک کلیه با EC): در این نوع اسکن تزریق رادیودارو به بیمار وریدی بوده و بلافاصله تصویربرداری پس از تزریق صورت میگیرد.
• آمادگی ها و نکات لازم قبل از انجام اسکن کلیه:
1- انجام این اسکن در خانمهای باردار با نظر پزشک معالج یا پزشک بخش صورت میگیرد، لذا علی رغم این موضوع بهتر است بیماران خانم در صورت باردار بودن مسئول پذیرش را در جریان بگذارند.
2- وجود یک نفر همراه برای بیماران مسن، کودکان، افراد معلول و کم توان ذهنی و بیماران بدحال الزامی میباشد، لذا از آوردن همراه بیش از یک نفر در روز اسکن خودداری نمایید. از به همراه داشتن کودکان و بانوان باردار اکیدا خودداری گردد.
3- بهتر است بیمار در روز اسکن لباس راحت بپوشد، تا بتواند آنرا به راحتی از تن خارج کند.
4- هنگام مراجعه یا در روز اسکن بیمار بایستی تمامی مدارک و سوابق پزشکی مرتبط قبلی (در صورت موجود بودن) شامل سونوگرافی، آزمایشات، IVP، گزارشهای بررسی مربوط به خود و خلاصه پرونده (در صورت بستری بودن) را به همراه خود داشته باشد.
5- در مواردی که اسکن کلیه برای کودک انجام میشود، همراه کودک میتواند کودک را در اتاق اسکن همراهی کند و بهتر است اسباب بازی و خوراکی های مورد علاقه کودک را با خود همراه داشته باشید.
6- لازم نیست بیمار در روز اسکن ناشتا باشد.
7- بیمار بایستی قبل از انجام اسکن مقدار 3 لیوان آب یا مایعات دیگر مصرف کند.
8- بیمار بایستی مصرف هرگونه دارو یا مکمل را به پزشک خود اطلاع دهد، همچنین برخی داروها ممکن است بر نتیجه اسکن تاثیر بگذارد، که در صورت مصرف بایستی قبل از انجام اسکن به پزشک اطلاع داده شود تا در صورت صلاحدید متخصص پزشکی هسته ای، بیمار از استفاده آنها منع گردد، مانند:
داروهای ضد التهابی و غیر اتروئیدی (ژلوفن و آسپرین)
داروهای ادرار آور
مهارکننده ACE برای مشکلات قلبی و فشار خون بالا
• موارد مهمی که بیماران بعد از تزریق و قبل از اسکن بایستی رعایت کنند:
1- پس از پذیرش بیمار توسط مرکز پزشکی هسته ای و بخش پذیرش و تعیین زمان اسکن، از بیمار خواسته میشود تا مثانه خود را خالی کند.
2- پس از مرحله فوق، توسط پرستار یا تکنولوژیست رگ گیری صورت میگیرد و به دست بیمار پس از گرفتن شرح حال و ثبت آن، آنژیوکت وصل شده و بدین ترتیب بیمار جهت انجام اسکن کلیه آماده میشود.
3- بعد از آماده شدن بیمار، بیمار به اتاق اسکن راهنمای میشود و به آرامی روی تخت یا محلی که جهت انجام اسکن توسط کارشناس دستگاه مشخص میشود قرار میگیرد و زیر نظر کارشناس یا تکنولوژیست به بیمار رادیودارو تزریق میشود و انجام اسکن آغاز میگردد.
• روش انجام اسکن کلیه و روشهای بهبود کیفیت تصاویر که بیماران و کارشناسان بایستی بدانند:
1- بیمار کاملا آرام روی تخت اسکن قرار میگیرد و در حین انجام اسکن بیمار نباید هیچ گونه حرکتی داشته باشد و حتی از تنفس عمیق و سرفه نیز بپرهیزد.
2- بیمار هنگام شروع اسکن و در پایان آن به کمک همراه خود بروی تخت دستگاه گاماکمرا قرار میگیرد، لذا به هیچ وجه پس از اتمام اسکن بدون اطلاع کارشناس نباید از تخت پایین بیاید.
3- پس از اتمام انجام اسکن و تاییدیه متخصص پزشکی هسته ای در مورد تصاویر، اجازه خروج بیمار از مرکز داده خواهد شد.
• نکات ایمنی و مراقبتهای پس از انجام اسکن:
1- بیماران پس از اتمام اسکن باید تا 24 ساعت از نزدیک شدن به کودکان زیر 12 سال، خانمهای باردار و پرسنل بخش خودداری کنند و حداقل 2 متر فاصله خود را حفظ کنند.
2- به هنگام استفاده از سرویسهای بهداشتی جهت شستشو از آب فراوان استفاده نمایند.
3- مادران شیرده به مدت 24 ساعت شیر خود را دوشیده و دور بریزند.
4- بعد از اتمام اسکن قلب محدودیت غذایی و دارویی برای بیمار وجود ندارد.
• زمان تقریبی جهت انجام اسکن:
زمان تقریبی اسکن کلیه بسته به نوع دستگاه (تک دتکتور یا دو دتکتور) متغییر میباشد، ولی در حالت عادی و برای دستگاه دو دتکتور این اسکن حدود 30-40 دقیقه طول میکشد. گاهی لازم به گرفتن تصاویر تاخیری (پس از تخلیه مجدد مثانه) میباشد که بین 3-5 دقیقه بطول می انجامد، در کل مراحل انجام اسکن کلیه از زمان ورود بیمار به بخش پزشکی هسته ای تا خروج از بخش در حدود 2-3 ساعت بطول می انجامد.
• زمان تقریبی جهت تحویل جواب اسکن:
زمان تقریبی جهت تحویل جواب اسکن به مرکز و اتمام کلیه مراحل اسکن بستگی دارد، در مورد اسکن کلیه جواب بین 1-2 روز پس از اتمام اسکن آماده خواهد شد که این زمان در اکثر مراکز در همان روز اسکن نیز قابل ارائه میباشد.
⦁ دریافت نوبت اسکن:
وبسایت تخصصی اسکن طب برای راحتی بیماران جهت اخذ نوبت اسکنهای پزشکی و تصویربرداری پزشکی پنلی راه اندازی نموده است تا بیماران به راحتی تاریخ اسکن و مرکز تصویربرداری پزشکی خود را انتخاب نماید. که از طریق لینک زیر میتوانید نوبت اسکن ، نوع اسکن ، شهر مورد نظر جهت اسکن و تاریخ و ساعت اسکن خود را انتخاب نمایید.
افزودن دیدگاه