تفسیر جواب اسکن قلب

تفسیر جواب اسکن قلب

اسکن قلب به روش پزشکی هسته ای که نام علمی آن تصویربرداری پرفیوژن میوکارد (Myocardial Perfusion Imaging (MPI) ) است، برای ارزیابی بیماری عروق کرونر یا CAD استفاده می شود. بیماری عروق کرونر عمدتا ناشی از باریک شدن شریان ها به قلب توسط تجمع مواد چرب است. اما تفسیر جواب اسکن قلب شا چگونه انجام می شود؟ برای این کار نیاز است تا به طور مختصر در مورد ان توضیح دهیم.

همانند سایر روش‌های پزشکی هسته‌ای، رادیوداروها فوتون‌هایی ساطع می‌کند که توسط دوربین گاما شناسایی می‌شوند. اسکن قلب به روش پزشکی هسته ای یک ارزیابی فیزیولوژیکی و نیمه کمّی از پرفیوژن (یعنی جریان خون درون بافتی) ارائه می دهد در حالی که آنژیوگرافی یک ارزیابی تشریحی و معمولاً غیر کمّی از شریان های قلبی ارائه می دهد. شدت ظاهری تنگی آنژیوگرافی ممکن است با کفایت جریان خون بافت تحت شرایط استرس ارتباط نداشته باشد زیرا ممکن است به اندازه کافی ضایعات متوالی یا وجود یا عارضه جانبی را در نظر نگیرد.

باریک شدن شریان های قلبی ممکن است مانع از دریافت خون کافی عضله قلب در طول استرس یا دوره های ورزش شود. این عامل اغلب منجر به درد قفسه سینه می شود که به آن آنژین صدری می گویند. اسکن قلب به روش پزشکی هسته ای معمولاً شامل اسکن تست استرس (stress test) و اسکن حالت استراحت (rest test) است. یعنی اسکن قلب در پزشکی هسته ای عمدتا یک اسکن دو مرحله ای است.

در حالت تست استرس، تصاویر از قلب شما بعد از انجام ورزش گرفته می شود. یعنی ابتدا بیمار روی یک دستگاه تردمیل به مقدار لازم راه می رود تا بدن و مخصوصا قلب اصطلاحا در حالت استرس قرار گیرد. برای بیماران سن بالا که توانایی راه رفتن یا دویدن روی تردمیل را ندارند یک داروی مخصوص تزریق می شود تا بصورت مصنوعی قلب را وادار به فعالیت بیشتر کند و سپس برای انجام اسکن استرس قلبی به روش پزشکی هسته ای، بیمار روی تخت دستگاه اسپکت قرار می گیرد و اسکن قلب انجام می شود. در حالت استراحت یا رست دیگر نیاز نیست بیمار ورزش کند و بعد از تزریق ردیودارو، بیمار روی تخت دستگاه دراز می کشد تا تصویربرداری انجام شود.

علت انجام اسکن قلب در دو مرحله استرس و رست به دلیل توانایی پزشک در مقایسه وضعیت عملکرد قلب در دو حالت مختلف است. این مقایسه به پزشک شما اجازه می دهد تا جریان خون را تحت سطوح مختلف فعالیت ارزیابی کند.

جواب اسکن قلب نرمال یا اسکن قلب غیر نرمال به چه معنی است؟

یک نتیجه آزمایش طبیعی نشان می دهد که جریان خون کافی و نامحدود به قلب شما، هم در دوره استراحت و هم در زمان ورزش وجود دارد. به طور کلی، نگرانی کمی برای بیماری عروق کرونر وجود دارد و در بیشتر موارد، نیازی به آزمایش بیشتری ندارید.

یک جواب اسکن قلب غیر نرمال، به این معنی است که جریان خون قلب شما ناکافی است، که این پدیده ممکن است فقط در مرحله تست استرس شما رخ دهد. یعنی در حالت استراحت، جریان خون شما ممکن است طبیعی باشد، اما در حین فعالیت های شدید، زمانی که قلب شما سخت تر کار می کند، ممکن است خون مورد نیاز خود را دریافت نکند. در این حالت این احتمال وجود دارد که سطحی از بیماری یا انسداد عروق کرونر وجود داشته باشد.

همچنین نتیجه غیرعادی در هر دو مرحله تست استرس و استراحت، بدون در نظر گرفتن سطح فعالیت قلب، نشانه ای از ضعیف بودن جریان خون قلب شما است. محدود شدن جریان خون حاکی از بیماری مهم عروق کرونر است. اگر تصاویر تست استرس شما مناطقی از قلب را نشان می‌دهد که با رادیودارو برجسته نشده‌اند ( معمولا رنگ های متمایل به قرمز)، ممکن است نشانه‌ای از اسکار یا بافت آسیب‌دیده ناشی از حمله قلبی باشد.

تفسیر جواب اسکن هسته ای قلب بصورت تخصصی

در ادامه قصد داریم تا به صورت تخصص تر به روند تفسیر جواب اسکن هسته ای قلب بپردازیم. در ادامه به ناچار برخی اصلاحات تخصصی آورده می شود که فهم قضیه را قدری دشوار می کند. اما سعی ما بر این است تا بطور کاملا ساده و واضح همراه با نشان دادن شکل فهم قضیه را قدری آسان تر نماییم.

قبل از تفسیر و گزارش تصاویر اسکن قلب ، متخصص پزشکی هسته ای باید چندین مرحله اولیه مهم را برای کنترل کیفیت تصاویر گرفته شده از بیمار انجام دهد. ابتدا، مجموعه داده‌های خام باید در نمایش سینوگرام بررسی شوند تا مشخص شود که آیا زایده یا آرتیفکت ناشی از حرکت بیمار یا حرکت تنفسی یا جذب خارج از قلب وجود دارد یا خیر شکل زیر نمایش سینوگرام قلب را نشان می دهد. تصویر سینوگرام به نوعی داده های خام گرفته شده از بیمار را نشان می دهند که هنوز بازسازی تصویر بر روی آن ها انجام نشده است. چنانچه این تصویر سینوگرام پیوستهباشد نشان می دهد که زائده خاصی که در امر تشخیص اختلال ایجاد کند وجود ندارد. فعالیت رادیودارو خارج قلب می تواند کیفیت تصاویر پرفیوژن قلبی را کاهش دهد.

سپس پزشک ناحیه ای از تصویر که قلب در آن واقع شده است را انتخاب می کند. مانند شکل زیر:

در مرحله بعد، تصاویر به عنوان نقشه های قطبی نمایش داده می شوند . نقشه های قطبی نمایش های دو بعدی از توزیع سه بعدی فعالیت رادیودارو در بطن چپ هستند. یک نقشه قطبی منفرد داده‌های پرفیوژن کمی را برای کل بطن چپ نشان می‌دهد، که معمولاً شامل تقریباً 500 نقطه داده با حجم هندسی برابر است. مرکز نقشه قطبی راس قلب را نشان می دهد.

همانطور که چشم از مرکز فعالیت آپیکال به سمت بیرون حرکت می کند، هر بار یک “حلقه” رنگی منحنی شکل، نواحی از بطن چپ که به قاعده قلب نزدیکتر هستند دیده می شود.

قاعده قلب و صفحه دریچه میترال خارجی ترین ناحیه نشان داده شده در نقشه قطبی را تشکیل می دهند. مقادیر عددی نشان داده شده در نقشه های قطبی به ناحیه ای از میوکارد که بیشترین تعداد را دارد نرمال می شود.

به هر نقطه داده در نقشه قطبی یک عدد و رنگ مربوط به فعالیت رادیودارو در آن نقطه اختصاص داده می‌شود و فعالیت به عنوان درصدی از حداکثر جذب بطن چپ (نرمال شده) محاسبه می‌شود. سپس نقشه نرمال‌شده به‌دست‌آمده با پایگاه داده‌ای از نقشه‌های قطبی نرمال‌شده که قبلاً در افراد با پرفیوژن بطن چپ طبیعی تأیید شده به‌دست‌آمده بود، مقایسه می‌شود، که از آن میانگین و انحراف استاندارد فعالیت رادیو ردیاب در هر یک از 500 نقطه داده نمونه‌برداری شده محاسبه شده است.

تصاویر استرس و استراحت نمایش داده شده در صفحات جواب اسکن قلب که معمولا به شکل زیر است، ممکن است به طور جداگانه یا همزمان با نقشه قطبی نرمال شده بررسی شوند.

یافته‌های روی تصاویر استرس از نقص عملکرد بافت قلب در ناحیه‌ای که در تصاویر استراحت طبیعی به نظر می‌رسد، نشان‌دهنده یک نقص عملکرد است که به آن ایسکمی میوکارد است.

اگر بخواهیم واضح تر بگوییم، ابتدا پزشک به فریم های یکسان گرفته شده از قلب در حالت استراحت و استرس نگاه می کند. چنانچه در حالت استراحت قسمتی از قلب پررنگ باشد ولی در حالت استرس همان قسمت کم رنگ باشد نشان می دهد که قلب بیمار نقص عملکردی دارد. در شکل زیر پیکان نشان داده شده بیانگر این حالت است. یعنی در ردیف اول که تصاویر استرس است دیواره های قلب کمرنگ هستند اما در خالت استراحت که ردیف زیر آن می باشد، فریم های معادل پررنگ تر هستند.

در حالتی که رنگ دیواره قلب در دو قسمت استرس و رست (استراحت) هر دو کم رن باشد نشان می دهد که این بافت قلب هیچ فعالیتی ندارد که عمدتا نشان دهنده سکته های قلبی است. شکل زیر این حالت را نشان می دهد.

اما در نظر داشته باشید که موارد بیان شده تنها بخش اندکی از تفسیر جواب اسکن قلب است برای بررسی دقیق تر حتما یک پزشک متخصص باید نظر دهد. تلاش ما بر این بود تا به طور کلی درکی از تصاویر اسکن پزشکی هسته ای قلب داشته باشید. صرف نظر از نتایج اسکن قلب، پزشک شما یافته ها را برای شما توضیح می دهد و نگرانی های شما را برطرف می کند.

خدمات اسکن طب:

شما از طریق وبسایت اسکن طب میتوانید بهترین مرکز پزشکی هسته ای اطراف خود را پیدا کرده و خدمات آن مرکز تصویربرداری را مشاهده کنید و با مرکز دلخواه خود در تماس باشید و محل دقیق مرکز را از طریق لوکیشن مرکز که در سایت اسکن طب قرار دارد پیدا کنید. جهت دریافت نوبت اسکن قلب میتوانید وارد پنل نوبتدهی اسکن شده و نوبت خود را رزرو کنید.