اسکن ریه ( Lung Scan ) چیست:
اسکن ریه به روش پزشکی هسته ای به تصویربرداری از ریه ها با استفاده از رادیوداروهای هسته ای به صورت مایع یا گاز می پردازد و به تشخیص بیماری های خاص ریه کمک می کند. اسکن ریه می تواند چگونگی پیشرفت روند درمانی را هم بسنجد. اسکن ریه به نوعی آزمایش تصویربرداری هسته ای می باشد. با مواد رادیواکتیو اشعه گاما ارسال می شود. این اشعه ها با دستگاه گاماکمرا جمع آوری می شوند و تصاویری از ریه حاصل می شود.
انواع اسکن ریه
اسکن ریه می تواند به دو نوع باشد : اسکن ونتیلیشن ریه ( ventilation scan ) و اسکن پرفیوژن ( perfusion scan ) .
اسکن پرفیوژن ریه
اسکن پرفیوژن از مواد رادیواکتیو کمک می گیرد و چگونگی جریان خون در ریه ها را بررسی می کند، زمانی که جریان خون طبیعی است، مواد رادیواکتیو به طور یکسان جذب می شود. مناطقی که جریان خون از آن ها عبور نمی کند، مواد رادیواکتیو را جذب نمی کنند.
اسکن ونتیلیشن ریه
در اسکن ونتیلیشن مواد رادیواکتیو ریه را پر می کنند مگر اینکه ناحیه ای در ریه وجود داشته باشد که هوا قابلیت جابه جایی نداشته باشد.
اسکن ونتیلیشن چگونگی حرکت هوا در ریه ها را بررسی می کند. به طور خاص به چگونگی حرکت هوا به نایژه ( برونش ) و نایژک ( برونشیول ) پی می برد. در اسکن ونتیلیشن مواد رادیواکتیو ریه را پر می کنند مگر اینکه ناحیه ای در ریه وجود داشته باشد که هوا قابلیت جابه جایی نداشته باشد.
کاربردهای اسکن هسته ای ریه چیست؟
شايعترين كاربرد اسکن ريه، تعيين احتمال آمبولی ريه است.
كاربرد كم اهميت تر آن ارزيابی پيوند ريه، ارزيابی قبل از عمل، ارزيابی شانت راست به چپ ریه نیز است.
اسکن ریه در اغلب موارد برای تشخیص و یافتن لخته های خونی یا دیگر توده های کوچک به نام آمبولی ریه، انجام می گیرد. ولی در برخی موارد برای تشخیص دیگر بیماری های ریه هم به کار می رود.
اگر علائم خاصی در ارتباط با ریه مشاهده شود و یا فرد مشکوک به ایجاد لخته خونی در ریه باشد می تواند برای اسکن ریه اقدام نماید. از این علائم میتوان به علائم زیر اشاره کرد:
ضربان قلب سریع
اختلال در تنفس
درد قفسه سینه مربوط به قلب
اگر مشکوک به لخته خونی در ریه باشید برای تشخیص از اسکن ونتیلیشن و پرفیوژن کمک گرفته می شود. این دو اسکن بلافاصله بعد از یکدیگر انجام می گیرند.
اگر نتیجه اسکن ونتیلیشن طبیعی باشد ولی اسکن پرفیوژن غیر طبیعی باشد به این شرایط عدم تطبیق اسکنهای ونتیلیشن و پرفیوژن یا mismatch گفته می شود که در حقیقت به این معناست که لخته خونی وجود دارد. همچنین در صورت نیاز به تشخیص بیماری های زیر هم نیاز به اسکن ریه می باشد:
بیماری مزمن ریه مانند ورم ریه
تومور ها یا دیگر توده های مشکوک که به انسداد ریه ها منجر می شود.
همچنین در برخی موارد قبل از جراحی ریه از اسکن ریه کمک گرفته می شود. این مورد به دلیل بررسی چگونگی جریان خون در ریه ها صورت می گیرد.
آمادگی برای اسکن ریه
جهت انجام اسکن آمادگی خاصی لازم نیست. ولی چون مقایسه اسکن با رادیوگرافی ریه ها ضروری است، بهتر است بیمار رادیوگرافی جدید خود را همراه داشته باشد.
در صورتی که باردار هستید یا قصد بارداری دارید حتماً قبل از برنامه ریزی برای اسکن ریه با پزشک خود مشورت کنید. در صورت شیردهی هم هماهنگی های لازم را با پزشک خود به عمل آورید. زیرا مواد رادیواکتیو می توانند از طریق شیر مادر به نوزاد انتقال یابند و عوارض جبران ناپذیری را داشته باشند.
از بیمار خواسته می شود که یک گان بپوشد و لباس های دیگر خود را در بیاورد. نیازی به نخوردن و نیاشامیدن قبل از آزمایش نمی باشد.
در صورتی که بیمار به داروی خاصی حساسیت دارد حتماً پزشک را در جریان قرار دهد.
⦁ دریافت نوبت اسکن:
وبسایت تخصصی اسکن طب برای راحتی بیماران جهت اخذ نوبت اسکنهای پزشکی و تصویربرداری پزشکی پنلی راه اندازی نموده است تا بیماران به راحتی تاریخ اسکن و مرکز تصویربرداری پزشکی خود را انتخاب نماید. که از طریق لینک زیر میتوانید نوبت اسکن ، نوع اسکن ، شهر مورد نظر جهت اسکن و تاریخ و ساعت اسکن خود را انتخاب نمایید.
نمونه تصویر اسکن ریه به روش پزشکی هسته ای
