سی تی اسکن شکم چیست؟
سی تی اسکن یک روش تصویربرداری است که از اشعه ایکس استفاده می کند. سی اسکن می تواند تصاویر مقطعی و سه بعدی از ناحیه خاصی از بدن را ایجاد کند. سی تی اسکن شکم نوع خاصی از تصویربرداری دستگاه سی تی اسکن است که به پزشک کمک می کند تا اندام ها، رگ های خونی و استخوان های حفره شکم بیمار را ببیند. تصاویر متعدد گرفته شده از سی تی اسکن شکم به پزشک زوایای دید ویژه و منحصزبفردی از بدن بیمار می دهد.
چرا سی تی اسکن شکم انجام می شود؟
سی تی اسکن شکم زمانی استفاده می شود که پزشک مشکوک باشد که ممکن است مشکلی در ناحیه شکم وجود داشته باشد اما نمی تواند اطلاعات کافی را از طریق معاینه فیزیکی یا تست های آزمایشگاهی بدست آورد.
برخی از دلایلی که ممکن است پزشک از شما بخواهد سی تی اسکن شکم انجام دهید عبارتند از:
• درد های مزمن در ناحیه شکم
• وجود توده در اندام شکمی
• سنگ کلیه (برای بررسی اندازه و محل سنگ ها)
• کاهش وزن غیر معمول
• عفونت ها مانند آپاندیسیت
• بررسی انسداد روده
• التهاب روده ها، مانند بیماری کرون
• صدمات پس از تروما
• تشخیص سرطان
فرق سی تی اسکن، ام ار ای و رادیولوژی معمولی چیست؟
شاید برای شما تعجب برانگیز باشد که چرا پزشک شما سی تی اسکن را برای شما تجویز کرده و به طور مثال ام ار ای یا رادیولوژی تجویز نکرده است. اما بیایید ببینیم که واقعا چرا؟
گاهی پزشک شما ممکن است سی تی اسکن را نسبت به ام آر آی انتخاب کند زیرا سی تی اسکن سریعتر از ام آر آی است. یکی دیگر از تفاوت ها، در هزینه بیشتر ام ار ای است.
پزشک شما ممکن است سی تی اسکن را به جای رادیولوژِی انتخاب کند زیرا سی تی اسکن جزئیات بیشتری نسبت به رادیولوژیِ معمولی ارائه می دهد. یک دستگاه سی تی در اطراف بدن شما حرکت می کند و از زوایای مختلف عکس می گیرد. در حالی که رادیولوژیِ معمولی فقط از یک زاویه عکس می گیرد.
چگونه برای سی تی اسکن شکم آماده شویم؟
احتمالاً پزشک از شما می خواهد که دو تا چهار ساعت قبل از انجام اسکن ناشتا باشید. ممکن است از شما خواسته شود که مصرف برخی داروها را قبل از آزمایش خود متوقف کنید.
لطفا برای انجام سی تی اسکن شکم، لباس های گشاد و راحت بپوشید زیرا باید روی تخت برای چند دقیقه دراز بکشید. همچنین ممکن است به شما لباس بیمارستان داده شود تا بپوشید. لطفا از همراه داشتن لوازمی مانند:
• عینک
• جواهرات، از جمله سوراخ کردن بدن
• گیره ی مو
• دندان مصنوعی
• سمعک
• سوتین با سیم فلزی
پرهیز کنید.
بسته به دلیل انجام سی تی اسکن، ممکن است لازم باشد یک لیوان مواد کنتراست خوراکی بنوشید. این مایع حاوی باریم یا ماده ای به نام گاستروگرین (دیاتریزوات مگلومین و دیاتریزوات سدیم مایع) است.
باریم و گاستروگرین هر دو مواد شیمیایی هستند که به پزشکان کمک می کنند تا تصاویر بهتری از معده و روده شما داشته باشند. باریم طعم و بافتی گچی دارد. شما احتمالا بین 60 تا 90 دقیقه بعد از نوشیدن کنتراست منتظر خواهید بود تا این مواد بطور کامل در بدن شما حرکت کند.
قبل از انجام سی تی اسکن، در صورت وجود موارد زیر به پزشک خود اطلاع دهید:
- داشتن حساسیت به مواد حاجب مانند باریم، ید یا هر نوع رنگ کنتراست (حتما به پزشک و کارکنان مرکز اطلاع دهید)
- داستن دیابت (ناشتا بودن ممکن است سطح قند خون را کاهش دهد)
- احتمال وجود بارداری
نحوه انجام سی تی اسکن شکم چگونه است؟
یک سی تی اسکن معمولی شکم بین 10 تا 30 دقیقه طول می کشد. این اسکن معمولا در بخش رادیولوژی بیمارستان یا مرکز تصویربرداری انجام می شود.
هنگامی که لباس بیمارستان خود را پوشیدید، یک تکنسین دستگاه سی تی از شما می خواهد که روی تخت دستگاه دراز بکشید. بسته به دلیل انجام اسکن شما، ممکن است یک آنژوکد به دست شما وصل کنند تا رنگ کنتراست بتواند در رگ های شما تزریق گردد. هنگامی که رنگ در رگ های شما تزریق می شود، احتمالاً احساس گرما در سراسر بدن خود خواهید داشت.
ممکن است تکنسین از شما بخواهد که در طول اسکن در یک موقعیت خاص دراز بکشید. همچنین کارشناس مربوطه ممکن است از بالش یا تسمه استفاده کند تا مطمئن شود که شما به اندازه کافی در موقعیت مناسب قرار می گیرید تا تصویری با کیفیت خوب داشته باشید. همچنین ممکن است مجبور شوید در طول بخش هایی از اسکن نفس خود را برای مدت کوتاهی حبس کنید.
با استفاده از یک سیستم کنترل از راه دور از یک اتاق جداگانه، کارشناس تخت را به داخل دستگاه سی تی منتقل می کند، که شبیه یک تونل بزرگ است. ممکن است این عمل چندین بار تکرار گردد.
پس از یک دور اسکن، ممکن است لازم باشد منتظر بمانید تا کارشناس تصاویر را بررسی کند تا مطمئن شود که به اندازه کافی واضح هستند تا پزشک شما بتواند آنها را بخواند.
عوارض جانبی سی تی اسکن شکم چیست؟
عوارض جانبی سی تی اسکن شکم اغلب در اثر واکنش به ماده حاجب استفاده شده ایجاد می شود. در بیشتر موارد، این عوارض جانبی خفیف هستند. با این حال، اگر عوارض شدیدتر شوند، باید فوراً به کارشناس یا پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی کنتراست باریم می تواند شامل موارد زیر باشد:
• گرفتگی شکم
• اسهال
• حالت تهوع یا استفراغ
• یبوست
عوارض جانبی کنتراست ید می تواند شامل موارد زیر باشد:
• کهیر
• خارش
• سردرد
اگر هر دو نوع ماده کنتراست به شما داده شد و علائم شدید داشتید، با پزشک خود تماس بگیرید یا فورا به اورژانس بروید. این علائم عبارتند از:
• مشکل در تنفس
• ضربان قلب سریع
• تورم گلو یا سایر اعضای بدن
خطرات سی تی اسکن شکم چیست؟
به طور کلی سی تی شکم یک روش نسبتا بی خطر است، اما خطرات احتمالی نیز به همراه دارد. این امر به ویژه در مورد کودکان بیشتر صادق است. معمولا پزشکان برای کودکان سی تی اسکن را تنها به عنوان آخرین راه حل تجویز می کنند و تنها در صورتی است که سایر آزمایشات نتوانند تشخیص را تایید کنند.
خطرات سی تی اسکن شکم شامل موارد زیر است:
- واکنش آلرژیک
- اگر به کنتراست خوراکی حساسیت دارید، ممکن است دچارخارش شوید.
- در مورد هرگونه حساسیت به داروها یا مشکلات کلیوی خود به پزشک خود اطلاع دهید.
خطرات نقص مادرزادی
از آنجایی که قرار گرفتن در معرض تشعشعات در دوران بارداری خطر نقایص مادرزادی را افزایش می دهد، مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید که آیا باردار هستید یا ممکن است باردار باشید. به عنوان یک اقدام احتیاطی، پزشک ممکن است به جای آن اسکن دیگری مانند MRI یا سونوگرافی را پیشنهاد کند.
وجود احتمال بسیار اندک خطر ابتلا به سرطان
در طول سی تی اسکن شک در معرض اشعه ایکس قرار میگیرید در نتیجه، سی تی اسکن شکم کمی خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد. با این حال، به خاطر داشته باشید که سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) ذکر می کند که خطر ابتلا به سرطان از طریق سی تی اسکن برای هر فرد بسیار کمتر از خطر ابتلا به سرطان به طور طبیعی است.
بعد از سی تی اسکن شکم چه اتفاقی می افتد؟
پس از سی تی اسکن شکم، به راحتی می توانید به فعالیت های روزانه معمول خود بازگردید. نتایج سی تی اسکن شکم معمولاً یک تا دو روز طول می کشد تا پردازش شود.
سوالات متداول سی تی اسکن شکم
نتایج غیرنرمال سی تی اسکن شکم چیست؟
سی تی اسکن شکم ممکن است نتایج غیرنرمالی را در اندام های شکمی یافت کند که عبارتند از:
• مشکلات کلیوی مانند سنگ کلیه یا عفونت
• مشکلات کبدی مانند بیماری کبدی
• بیماری کرون
• آنوریسم آئورت شکمی
• سرطان، مانند روده بزرگ یا پانکراس
دقت داشته باشید که با یک نتیجه غیر طبیعی، پزشک شما احتمالاً آزمایشات بیشتری را برای یافتن اطلاعات بیشتر در مورد مشکل شما تجویز می کند. هنگامی که آنها تمام اطلاعات مورد نیاز خود را داشته باشند، پزشک گزینه های درمانی را با شما در میان می گذارد.
سی تی اسکن شکم چقدر طول می کشد؟
سی تی اسکن شکم معمولاً حدود 30 دقیقه طول می کشد.
آیا زخم معده در سی تی اسکن شکم نشان داده می شود؟
بله، سی تی اسکن شکم می تواند به تشخیص زخم معده که سوراخی در دیواره معده یا روده کوچک شما ایجاد کرده است کمک کند.
آیا سی تی اسکن می تواند التهاب معده را نشان دهد؟
علاوه بر بدخیمی های معده، سی تی می تواند به تشخیص بیماری های التهابی معده، از جمله ورم معده و زخم معده نیز کمک کند. سی تی آنژیوگرافی مخصوصاً برای به تصویر کشیدن عروق معده که ممکن است تحت تأثیر شرایط مختلف بیماری باشد مفید است.
آیا پولیپ روده بزرگ در سی تی اسکن دیده می شود؟
در تعدادی از مطالعات، سی تی کولونوگرافی نتایجی معادل کولونوسکوپی در تشخیص سرطان و پولیپ نشان داده است.
سی تی اسکن شکم چه چیزی را نمی تواند تشخیص دهد؟
نمونه هایی از شرایطی که در سی تی اسکن شکم نمی توان دیدعبارتند از عفونت های ویروسی (“آنفولانزای معده”)، التهاب یا زخم در پوشش معده، بیماری التهابی روده (مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو)، سندرم روده تحریک پذیر یا سوء هاضمه و اختلال عملکرد کف لگن.
سخن پایانی در مورد سی تی اسکن شکم و نوبت اینترنتی سی تی اسکن
در مجموع می توانیم بگوییم که سی تی اسکن شکم یکی از بهترین روش های تصویربرداری پزشکی برای تشخیص بیماری های کبد، کلیه، پانکرانس، معده، روده و به طور کلی اندام های شکمی است. اگر پزشک برای شما یا یکی از نزدیکان شما سی تی اسکن شکم تجویز کرده است به هیچ عنوان نگران نباشید و یا استرس نداشته باشید. توصیه ما این است تا برای آمادگی سی تی اسکن شکم این مقاله را با دقت مطالعه کنید و در صورت نیاز به مشاوره، با کارشناسان اسکن طب مشورت کنید. اگر نیاز به دریافت نوبت سی تی اسکن شکم دارید می توانید از اینجا بصورت کاملا رایگان از نزدیک ترین مرکز سی تی اسکن به خود نوبت رزرو کنید.
نمونه تصاویر سی تی اسکن شکم:
