سونوگرافی داپلر چیست و چه کاربردهایی دارد؟
شاید اگر تاکنون برای انجام اسکن سونوگرافی به مرکز تصویربرداری سونوگرافی مراجعه کرده باشید به گوشتان نام سونوگرافی داپلر (Doppler Ultrasound) خورده باشد. اما این سونوگرافی داپلر چیست و چه کاربردهایی دارد. در این مقاله قصد داریم تا شمارا با یکی از پرکاربردترین روش های تصویربرداری سونوگرافی آشنا کنیم. ضمنا، در مقاله های دیگری به طور مفصل در مورد سایر روش های سونوگرافی در www.scanteb.com صحبت کرده ایم.
سونوگرافی داپلر چیست؟
سونوگرافی داپلر یک نوع خاصی از تصویربرداری است که از امواج صوتی برای نشان دادن حرکت خون در رگ های خونی استفاده می کند. یک سونوگرافی معمولی همچنین از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از ساختارهای داخل بدن استفاده می کند، اما نمی تواند جریان خون را نشان دهد.
سونوگرافی داپلر با اندازه‌گیری امواج صوتی، که از اجسام متحرک مانند گلبول‌های قرمز منعکس می‌شوند، کار می‌کند. این پدیده در متون علمی به عنوان اثر داپلر شناخته می شود.
انواع مختلفی از اسکن سونوگرافی داپلر وجود دارد که عبارتند از:
داپلر رنگی: این نوع سونو داپلر از کامپیوتر برای تغییر امواج صوتی به رنگ های مختلف استفاده می کند. این رنگ ها سرعت و جهت جریان خون را به صورت زمان واقعی یا real-time نشان می دهند.
پاور داپلر: نوع جدیدتر داپلر رنگی. این می تواند جزئیات بیشتری از جریان خون را نسبت به داپلر رنگی استاندارد ارائه دهد. اما نمی تواند جهت جریان خون را نشان دهد که در برخی موارد می تواند مهم باشد.
داپلر طیفی: این آزمایش به جای تصاویر رنگی، اطلاعات جریان خون را بر روی یک نمودار نشان می دهد. می تواند به نشان دادن میزان مسدود شدن رگ خونی کمک کند.
داپلر دوبلکس: در این اسکن از سونوگرافی استاندارد برای عکسبرداری از عروق خونی و اندام ها استفاده می شود. سپس یک کامپیوتر مانند داپلر طیفی، تصاویر را به نمودار تبدیل می کند.
داپلر موج: در این اسکن به طور پیوسته امواج صوتی ارسال و دریافت می شود. این عمل، این امکان را برای اندازه گیری دقیق تری از خونی که با سرعت بیشتری در جریان است فراهم می کند.
سونوگرافی چه کاربردهایی دارد؟
آزمایش‌های سونوگرافی داپلر برای کمک به پزشکان استفاده می‌شود تا بفهمند که آیا خطر انسداد در رگ های بدن بیمار وجود دارد و یا خیر. همچنین ممکن است برای کمک به تشخیص برخی بیماری های قلبی استفاده شود. این اسکن اغلب برای موارد زیر استفاده می شود:
- بررسی عملکرد قلب اغلب همراه با الکتروکاردیوگرام: این اسکن سیگنال های الکتریکی در قلب را اندازه گیری می کند.
- یافتن انسداد در جریان خون: به طور مثال مسدود شدن جریان خون در پاها می تواند باعث بیماری به نام ترومبوز ورید عمقی (DVT) شود.
- آسیب عروق خونی و نقص در ساختار قلب
- کنترل جریان خون پس از جراحی
- کنترل جریان خون طبیعی در زنان باردار و جنین داخل رحم
چه زمانی به سونوگرافی داپلر نیاز دارید؟
اگر علائم کاهش جریان خون یا بیماری قلبی را دارید ممکن است به سونوگرافی داپلر نیاز داشته باشید. علائم بسته به شرایط ایجاد کننده مشکل متفاوت است. برخی از شرایط و علائم رایج جریان خون در زیر آمده است.
- بی حسی یا ضعف در پاهای شما
- گرفتگی دردناک در عضلات باسن یا ساق پا هنگام راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها
- احساس سرما در ساق پا یا پای شما
- تغییر رنگ و/یا پوست براق روی پای شما
همچنین علائم مشکلات قلبی عبارتند از:
- تنگی نفس
- تورم در پاها، پاها و/یا شکم
- خستگی
همچنین ممکن است در سایر موارد زیر به سونوگرافی داپلر نیاز داشته باشید:
- سکته، پس از سکته مغزی، پزشک شما ممکن است نوع خاصی از آزمایش داپلر به نام داپلر ترانس کرانیال را برای بررسی جریان خون در مغز تجویز کند.
- رگ های خونی شما آسیب دیده است.
- برای اختلال جریان خون تحت درمان هستند.
- باردار هستید و پزشک شما فکر می کند ممکن است شما یا نوزاد متولد نشده شما مشکل جریان خون داشته باشد. اگر جنین شما در این مرحله از بارداری کوچکتر از آنچه باید باشد یا مشکلات سلامتی خاصی خودتان دارید، پزشک ممکن است به وجود مشکلی مشکوک شود.
در طول سونوگرافی داپلر چه اتفاقی می افتد؟
سونوگرافی داپلر معمولاً شامل مراحل زیر است:
1. ابتدا روی تخت دراز می‌کشید و ناحیه‌ای از بدنتان را که در حال آزمایش است در معرض دید قرار می‌دهید.
2. یک اپراتور (معمولا پزشک متخصص رادیولوژی) ژل مخصوصی را روی پوست در آن ناحیه پخش می کند.
3. پزشک، یک دستگاه گرز مانند به نام پروب سونوگرافی را بر روی ناحیه تحت بررسی حرکت می‌دهد.
4. این دستگاه امواج صوتی را به بدن شما ارسال می کند.
5. حرکت سلول های خونی باعث تغییر در گام امواج صوتی می شود. ممکن است در حین انجام عمل، صداهای نبض مانند بشنوید.
6. در نهایت امواج ضبط شده و بر روی مانیتور به تصویر یا نمودار تبدیل می شوند.
پس از پایان اسکن، اپراتور ژل را از روی بدن شما پاک می کند.
تست حدود 30-60 دقیقه طول می کشد تا کامل شود.
آیا برای آماده شدن برای سونوگرافی داپلر باید کاری انجام دهیم؟
- برای آماده شدن برای سونوگرافی داپلر، ممکن است نیاز داشته باشید:
- لباس ها و جواهرات را از ناحیه ای از بدن که در حال آزمایش است بردارید.
- تا دو ساعت قبل از آزمایش از مصرف سیگار و سایر محصولاتی که نیکوتین دارند خودداری کنید. نیکوتین باعث باریک شدن رگ های خونی می شود که می تواند نتایج شما را تحت تاثیر قرار دهد.
- برای انواع خاصی از آزمایش‌های داپلر، ممکن است از شما خواسته شود که چندین ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید (نخورید یا ننوشید).
آیا خطری در انجام سونوگرافی داپلر وجود دارد؟
هیچ خطر شناخته شده ای برای انجام سونوگرافی داپلر وجود ندارد. همچنین این اسکن در دوران بارداری بی خطر در نظر گرفته می شود.
جواب سونوگرافی داپلر چه معنی ای می دهد؟
اگر جواب سونوگرافی شما نرمال نبود، ممکن است به این معنی باشد که:
انسداد یا لخته در یک شریان در بدن شما وجود دارد.
رگ های خونی شما باریک است.
جریان خون غیر طبیعی در بدن شما وجود دارد.
وجود آنوریسم (برآمدگی بالون مانند در رگ ها). باعث کشیده شدن و نازک شدن رگ ها می شود. اگر دیواره بیش از حد نازک شود، شریان ممکن است پاره شود و باعث خونریزی خطرناک شود.
نتایج اسکن داپلر همچنین ممکن است نشان دهند که جریان خون غیرطبیعی در جنین وجود دارد.
تفسیر نتایج اسکن شما بستگی به ناحیه ای از بدن دارد که مورد آزمایش قرار گرفته است. اگر در مورد نتایج خود سؤالی دارید، با پزشک خود در میان بگذارید.
سخن پایانی:
تیم اسکن طب امیدوار است از مقاله سونوگرافی داپلر استفاده کامل را برده باشید و در پایان اشاره به نکته ضروری است که اسکن طب با ارائه پلتفرم نوبت دهی تصویربرداری پزشکی برای بیماران و مراکز فعال در حوزه تصویربرداری پزشکی در این حوزه تلاش کرده است آموزش کامل به بیمارانی که قصد گرفتن نوبت سونوگرافی و انواع آن مانند سونوگرافی داپلر برای بیماران مختلف در سراسر کشور و شهرهای بزرگ مانند تهران، اصفهان، مشهد و … کمک شایانی کند.
سونوگرافی داپلر چیست و چه کاربردهایی دارد
ما با پشتیبانی تیم علمی و قوی خود در سراسر کشور سعی در معرفی مراکز و انواع اسکن های پزشکی مانند سونوگرافی کرده ایم.
شما میتوانید با استفاده از پلتفرم نوبت اسکن انواع مختلف اسکنهای سونوگرافی داپلر، سه بعدی، چند بعدی و انواع سونوگرافی ، ام ار ای، سی تی اسکن، پزشکی هسته ای و پت اسکن، رادیولوژی و آنژیوگرافی را در شهر خود انتخاب کنید. امیدواریم هر شخصی بتواند بهترین و نزدیکترین مرکز به خود را در شهر خود انتخاب کند و بدون دردسر نوبت اسکن خود را دریافت کند.