رادیولوژی مجاری ادرار با تزریق به روش IVP که نام دیگر آن پیلوگرام داخل وریدی است، یک عکسبرداری اشعه ایکس از کلیه ها، حالب ها و مثانه است که از مواد حاجب یددار تزریق شده به وریدها استفاده می کند.
عکسبرداری اشعه ایکس به پزشکان با استفاده از تابش دوز کمی از پرتو ایکس کمک می کند تا تصاویری از داخل بدن ایجاد کند. استفاده از اشعه ایکس و رادیولوژی قدیمی ترین و رایج ترین شکل تصویربرداری پزشکی است.
به طور کلی علت تزریق ماده حاجب و عکسبرداری رادیولوژی با تزریق این است که، هنگامی که ماده حاجب به داخل رگ بازوی بیمار تزریق می شود، این ماده حاجب از طریق جریان خون عبور می کند و در کلیه ها و مجاری ادراری جمع می شود و در تصاویر اشعه ایکس، این نواحی سفید روشن دیده می شوند و در نتیجه، به رادیولوژیست اجازه می دهد تا آناتومی و عملکرد کلیه ها، حالب ها و مثانه را مشاهده و ارزیابی کند.
برخی از کاربردهای رایج رادیولوژی مجاری ادرار با تزریق چیست؟
رادیولوژی مجاری ادرار با تزریق یا همان معاینه پیلوگرام داخل وریدی به رادیولوژیست کمک می کند تا ناهنجاری های موجود در سیستم ادراری بیمار را ارزیابی کند. همچنین از طریق این اسکن پزشک می تواند دریابد که سیستم کلیه و مجاری ادرار بیمار چقدر سریع و کارآمد می تواند مواد زائد مایع را مدیریت کند.
رادیولوژی مجاری ادرار با تزریق برای کمک به تشخیص علائمی مانند خون در ادرار یا درد در پهلو یا کمر استفاده می شود. معاینه IVP می‌تواند به رادیولوژیست کمک کند تا مشکلات موجود در دستگاه ادراری ناشی از موارد زیر را تشخیص دهد:
• سنگ کلیه
• پروستات حجیم و بزرگ شده
• وجود تومور در کلیه، حالب یا مثانه
• جای زخم ناشی از عفونت ادراری
• جراحی در دستگاه ادراری
• ناهنجاری های مادرزادی دستگاه ادراری
چگونه برای اسکن رادیولوژی مجاری ادرار با تزریق آماده شوم؟
یک روز قبل از اسکن، رژیم غذایی کم حجم و سبکی برای تمام وعده های غذایی داشته باشید (میوه ها و سبزیجات خام، نان گندم کامل، غلات، گوشت گاو، غذاهای سرخ شده یا چرب، لبنیات، دسرهای شیرین یا آجیل مصرف نکنید.)
احتمالاً به شما تجویز می شود که دیگر بعد از شب قبل از اسکن غذا نخورید یا مایعات ننوشید. همچنین ممکن است از شما خواسته شود که یک قرص خاص در شب قبل از اسکن مصرف کنید. در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید. هر گونه آلرژی به خصوص به مواد کنتراست ید را ذکر کنید. در مورد بیماری های اخیر یا سایر شرایط پزشکی خود به پزشک خود بگویید.
ممکن است لازم باشد برای اسکن رادیولوژی مجاری ادرار با تزریق لباس‌های خود را عوض کنید. جواهرات، وسایل دندانپزشکی قابل جابجایی، عینک، و هر گونه اجسام فلزی یا لباسی که ممکن است در تصاویر اشعه ایکس تداخل ایجاد کند را به همراه نداشته باشید.
زنان در صورت بارداری همیشه باید به پزشک و تکنسین خود اطلاع دهند. پزشکان برای جلوگیری از قرار گرفتن جنین در معرض تشعشعات، آزمایشات زیادی را در دوران بارداری انجام نمی دهند. در صورت نیاز به عکس برداری با اشعه ایکس، پزشک اقدامات احتیاطی را برای به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض اشعه در کودک انجام می دهد.
روش انجام اسکن رادیولوژی مجاری ادرار با تزریق (IVP) چگونه است؟
پزشک شما احتمالاً این اسکن را به صورت سرپایی انجام خواهد داد. ابتدا روی تخت دستگاه رادیولوژی دراز می کشید. سپس ماده کنتراست، معمولاً در رگ بازوی شما تزریق می‌شود و به دنبال آن عکسبرداری رادیولوژِی انجام می شود. تعداد تصاویر گرفته شده به دلیل انجام اسکن و آناتومی بدن شما بستگی دارد.
شما باید در حین عکسبرداری کاملا بی حرکت بمانید و ممکن است لازم باشد نفس خود را برای چند ثانیه حبس کنید. این کار به کاهش احتمال تار شدن تصاویر کمک می کند. کارشناس رادیولوژی در حین عکسبرداری در پشت یک دیوار سربی یا اتاقی جداگانه در کنار دستگاه قرار می گیرد.
همانطور که ماده حاجب توسط کلیه ها جذب می شود، مجموعه ای از تصاویر برای تعیین اندازه واقعی کلیه ها و تصویربرداری از مجرای ادراری در هنگام شروع تخلیه ادرار، گرفته می شود. وقتی عکسبرداری تمام شد، تکنسین یا همان کارشناس رادیولوژی ممکن است از شما بخواهد که صبر کنید تا عکس های گرفته شده را بررسی کند تا در صورت بروز مشکل دوباره عملیات عکسبرداری تکرار شود. اسکن IVP معمولاً در عرض یک ساعت کامل می شود. با این حال، از آنجایی که برخی از کلیه ها با سرعت کمتری کار می کنند، اسکن رادیولوژی مجاری ادرار با تزریق ممکن است تا چهار ساعت طول بکشد.
بعد از عکسبرداری رادیولوژی مجاری ادرار با تزریق چه اتفاقی رخ می دهد؟
رادیولوژی مجاری ادرار با تزریق معمولا یک روش نسبتا راحت است. هنگامی که ماده حاجب از طریق یک سوزن کوچک به بازوی شما تزریق می شود، احساس سوزش جزئی خواهید داشت. برخی از بیماران با شروع به گردش در سراسر بدن، گرما، احساس خارش خفیف و طعم فلزی را در دهان خود تجربه می کنند. این عوارض جانبی رایج معمولا در عرض یک یا دو دقیقه ناپدید می شوند و بی ضرر هستند.
به ندرت، برخی از بیماران واکنش آلرژیک را تجربه می کنند. خارشی که ادامه دارد یا همراه با کهیر است، به راحتی با دارو قابل درمان است. در موارد بسیار نادر، بیمار ممکن است دچار تنگی نفس یا تورم در گلو یا سایر قسمت‌های بدن شود. اینها می توانند نشانه های واکنش جدی تری به ماده حاجب باشند که باید به سرعت درمان شوند. اگر این علائم را تجربه کردید فوراً به پزشک اطلاع دهید.
در طول فرآیند تصویربرداری، ممکن است از شما خواسته شود که از یک طرف به سمت دیگر بچرخید و در چندین موقعیت مختلف قرار بگیرید تا رادیولوژیست قادر به گرفتن نماهای مختلف از مجاری ادرار باشد. در اواخر عکسبرداری، ممکن است از شما خواسته شود که مثانه خود را تخلیه کنید تا پس از تخلیه مثانه، یک عکس رادیولوژی اضافی از مثانه شما گرفته شود. ماده حاجب مورد استفاده برای اسکن IVP باعث تغییر رنگ ادرار یا ایجاد ناراحتی در هنگام ادرار نمی شود.
مزایا و خطرات رادیولوژی مجاری ادرار با تزریق چیست؟
مزایا:
- تصویربرداری از دستگاه ادراری به روش IVP یک روش کم تهاجمی است.
- تصاویر IVP اطلاعات ارزشمند و دقیقی را برای کمک به پزشکان در تشخیص و درمان بیماری های دستگاه ادراری از سنگ کلیه گرفته تا سرطان را ارائه می دهد.
- تصویربرداری از دستگاه ادراری به روش IVP اغلب می تواند اطلاعات کافی در مورد سنگ کلیه و انسدادهای مجاری ادراری برای درمان مستقیم با دارو و اجتناب از روش های جراحی تهاجمی تر ارائه دهد.
- پس از اسکن اشعه ایکس هیچ تشعشعی در بدن شما باقی نمی ماند.
- اشعه ایکس معمولاً در محدوده تشخیصی معمولی برای این اسکن عوارض جانبی ندارد.
خطرات:
- همیشه احتمال کمی از ایجاد سرطان در اثر قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه وجود دارد. با این حال، با توجه به مقدار کمی پرتوهای مورد استفاده در تصویربرداری پزشکی، مزایای تشخیص دقیق بسیار بیشتر از خطرات آن است.
- مواد کنتراست مورد استفاده در مطالعات IVP می تواند باعث واکنش های آلرژیک نامطلوب در برخی افراد شود که گاهی نیاز به درمان پزشکی دارند.
- برای زنان باردار، ممکن است قرارگرفتن در معرض اشعه ایکس برای جنین قدری خطر آفرین باشد.
نمونه تصاویر رادیولوژی مجاری ادرار با تزریق به روش IVP:
سخن پایانی در مورد رادیولوژی مجاری ادرار و نوبت رادیولوژی مجاری ادرار
رادیولوژی مجاری ادرار یکی از بهترین روش های تصویربرداری تشخیصی در زمینه بررسی کلیه ها، مثانه و مجاری ادراری است. این اسکن یک روش با تزریق است. بخاطر داشته باشید که اگر می خواهید برای انجام اسکن رادیولوژی مجاری ادرار، به مرکز رادیولوژی بروید حتما یک همراه با خود داشته باشید. سعی کنید از نزدیک ترین مرکزرادیولوژی به خود نوبت رادیولوژی مجاری ادرار بگیرید.
برای این کار می توانید از طریق اسکن طب به راحتی از نزدیک ترین مرکز رادیولوژی به خود نوبت رزرو کنید. در اسکن طب می توانید به طور دقیق از نحوه انجام رادیولوژی مجاری ادرار اطلاع پیدا کنید، نوبت اسکن رادیولوژی مجاری ادراربگیرید و جواب رادیولوژی مجاری ادرار خود را مشاهده کنید.